8296. Thư chung – Về thảm họa ô nhiễm môi trường biển miền Trung

Viet Catholic

GM Nguyễn Thái Hợp

13-5-2016

Kính gửi: Quý Tu sỹ, Quý Cha, Quý bà con giáo dân và tất cả mọi người

Trong những ngày qua chúng ta chứng kiến đau lòng thảm họa ô nhiễm môi trường biển chưa tùng thấy. Hàng trăm tấn cá chết trôi dạt vào biển miền Trung. Tôm, ngao, sò, ốc, chim chóc rừng ngập mặn đột nhiên chết hàng loạt, hệ sinh thái của thềm lục địa bị phá hủy. Hàng triệu ngư dân, người nuôi trồng thủy sản, làm muối, buôn bán hải sản, kinh doanh dịch vụ ăn uống và du lịch…đột nhiên rơi vào tình trạng điêu đứng thất nghiệp và nghề nghiệp mưu sinh hoàn toàn đảo lộn.

Hoảng loạn, bần cùng, và phẫn nộ đó là những khốn khổ mà người dân phải nếm trải.

Hiện nay, dù các người hữu trách chưa đưa ra kết luận chính thức, nhưng mọi người vẫn đinh ninh rằng chất thải có chứa độc tố kim loại nặng từ khu công nghiệp là nguyên nhân của hiểm họa trên. Nếu thực sự như vậy thì hiểm họa môi trường này có mức độ lâu dài và nguy hiểm vô cùng to lớn. Chắc chắn phải mất nhiều thập niên nữa hệ sinh thái của thềm lục địa miền Trung mới khôi phục được. Về phương diện kinh tế tuy chưa có thống kê cụ thể, nhưng nhiều người cho rằng, thiệt hại do hiểm họa môi trường này gây ra vượt rất xa lợi nhuận mà một khu công nghiệp mang lại.

Hậu quả nhiễm độc kim loại nặng với sức khỏe con người còn khủng khiếp hơn. Các độc tố này sẽ tồn tại lâu dài trong lòng biển. Nước biển và hải lưu sẽ làm loãng nồng độ chất độc để không gây chết tức thì cho sinh vật biển, nhưng các sinh vật này sẽ bị tác hại lâu dài qua việc hấp thụ độc tố từ chuỗi thức ăn. Khi con người tiêu thụ thủy sản, nước mắm, muối nhiễm độc, các độc tố này sẽ xâm nhập và tích lũy ngày càng nhiều trong cơ thể.

Đến một lúc nào đó hàm lượng này vượt qua ngưỡng cho phép, chúng sẽ gây bệnh tật ung thư, tổn thương não và có thể gây dị dạng, quái thai cho các thế hệ sau.

Mặc dù tầm mức nguy hiểm của thảm họa to lớn như vậy, đã hơn một tháng nay, nhưng các nhà chức trách vẫn né tránh công bố nguyên nhân và thủ phạm đã gây ra thảm họa này. Bên cạnh đó một số người còn khuyến khích người dân tiêu thụ thủy hải sản một cách thiếu căn cứ. Trong khi đó thật khó hiểu khi nhà cầm quyền lại nặng tay đàn áp những người biểu tình ôn hòa đòi trả lại môi trường sạch cho người dân.

Đứng trước thảm trạng này chúng ta phải có thái độ như thế nào ?

Thánh Công Đồng Vaticanô II dạy rằng: Vui mừng và hy vọng, ưu sầu và âu lo của con người ngày nay, nhất là của người nghèo và của những ai đau khổ cũng là vui mừng và hy vọng, ưu sầu và âu lo của người môn đệ Đức Kyto, không có gì đích thực nhân loại mà không có âm vang trong cõi lòng của người Kyto hữu ( CĐ Vaticanô II, Gaudium et Specs, số 1)

Vì vậy chúng ta không thể nào dửng dưng trước thảm họa môi trường, đang phá hủy không những vùng biển miền Trung mà còn gây thảm họa lâu dài cho cả dân tộc. Thật vậy chúng ta đang đối đầu với một vấn đề vô cùng quan trọng, không chỉ liên quan đến mỗi người chúng ta mà còn liên quan đến nhiều thế hệ.

Có thể nói rằng biển kêu gào thảm thiết vì bị bức tử và mọi người, mọi vật đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng trong thảm họa này. Chúng ta cần biết phá hoại môi trường, làm nhơ bẩn nguồn nước, đất đai và không khí bằng những độc tố đó là tội lỗi và sẽ gánh lấy hậu quả “vì tội lỗi chống lại tự nhiên là tội lỗi chống lại chúng ta, và là tội lỗi chống lại chính Thiên Chúa” (ĐGH Phanxicô, Laudato Sí, số 8)

Theo Giáo huấn Đức Cha Phanxicô chúng ta không thể dung thứ cho bất cứ thái độ vô cảm, vô trách nhiệm nào đối với môi trường. Đồng thời chúng ta có quyền đòi hỏi người khác, trong lúc tìm cách đáp ứng những nhu cầu của con người hiện tại không được tác hại đến thế hệ tương lai. Chúng ta có quyền yêu cầu các nhà hữu trách phải tạo lập một hệ thống pháp lý chặt chẽ và hữu hiệu để bảo vệ môi sinh, không cho phép ai lạm dụng quyền lực, và dựa vào mô hình kinh tế – kỹ thuật để phá hoại đất nước, sự tự do công bằng xã hội. (x.ĐGH Phanxicô Laudato, Sí số 53 và số 59 )

Vì thế, tôi tha thiết mời gọi Anh, Chị, Em thể hiện căn tính Kyto hữu của mình, có trách nhiệm với quê hương đất nước và các thế hệ tương lai, đồng thời hiệp thông chia sẻ với những người là nạn nhân của thảm họa môi trường bằng những việc làm cụ thể sau đây:

– Biết sẵn sàng từ bỏ lối sống hưởng thụ coi thường môi sinh, cương quyết không sản xuất, chế biến “thực phẩm bẩn” gây nguy hại đến sức khỏe, tổn thương đến đồng bào mình, từ bỏ lối phát triển kinh tế không những không bền vững mà còn hủy hoại môi sinh;

– Giúp đỡ anh chị em đang là nạn nhân của thảm họa này qua sự thăm viếng, động viên tinh thần cũng như giúp đỡ về mặt vật chất;

– Chủ động tiêu hủy, chôn cất an toàn nhất một cách có thể những sinh vật biển bị chết để ngăn chặn chất độc có thể phán tán; không tàng trữ, mua bán những hải sản và thực phẩm chế biến từ hải sản đã nhiễm độc hoặc nghi ngờ nhiễm độc;

– Hợp tác với những cá nhân và tổ chức có thành tâm thiện chí để tìm ra nguyên nhân gây ra thảm họa, đồng thời nỗ lực tìm kiếm biện pháp khắc phục thảm họa này;

– Thực hiện quyền công dân được Hiến pháp, pháp luật Việt nam và các Công ước Quốc tế quy định, thể hiện một cách ôn hòa quyền đòi hỏi sự minh bạch trong việc điều hành đất nước, xử lý thảm họa buộc những kẻ đã gây ra phải bị xét xử đúng với công lý.

Đặc biệt, tôi tha thiết mời gọi Anh, Chị, Em cầu nguyện cho công cuộc bảo vệ môi trường, bảo vệ sự thật và quyền được sống trong một môi trường lành mạnh, hài hòa và bền vũng. Rất có thể con cháu chúng ta sau này sẽ hỏi: Vào thời điểm đất nước lâm nguy, Biển Đông bị ô nhiễm ông, bà, cha, me đã làm gì để cứu biển và cứu chúng con ? Tin tưởng vào lời hứa của Đức Mẹ Fatima, tôi đề nghị mọi người siêng năng lần hạt Mân Côi để nhờ sự phù hộ của Đức Mẹ, chúng ta không những biết bảo vệ non song đất nước mà còn không để hệ lụy cho thế hệ tương lai.

Xin Chúa chúc lành và ban bình an cho mọi người trên đất nước Việt Nam thân yêu.

Kỷ niệm 99 năm ngày Đức Mẹ hiện ra lần thứ nhất tại Fatima,

Xã Đoài, ngày 13 tháng 5 năm 2016

Giám Mục Giáo phận Vinh ( đã ký )
Phaolô Nguyễn Thái Hợp