12.115. Nhất thể hóa hay chuyển hóa thể chế?

Bùi Quang Vơm

25-3-2017

Mô hình tam quyền phân lập ở Mỹ. Ảnh: We Green VN

Có thể nói, gần đây, đảng cộng sản Việt Nam bắt đầu tính đến chuyện tự chuyển hoá để tự biến mình thành một thể chế hợp thức với các lọai hình thể chế chính trị phổ biến đang tồn tại trên thế giới. Điều này, mặc dù không phải là một phát kiến mới mà đã là chuyện được đặt ra từ rất lâu trong nội bộ Ban lãnh đạo đảng cộng sản. Nhưng trước đó, việc đồng nhất hoá thể chế với hệ thống chính trị toàn cầu chưa phải là áp lực thúc ép khách quan, mà nó ẩn chưá những mục đích khác.

Thể chế chính trị không tương thích với hệ thống các thể chế chính trị phổ biến trên thế giới gây bất cập lớn cho các mối quan hệ quốc tế. Ở một phía, việc không có các định chế tương ứng gây khó khăn trong các nghi lễ đối ngoại, đặc biệt các nghi lễ đã trở thành tập quán quốc tế. Ở phía khác, sự khác biệt, không đồng nhất trong các khái niệm triết học, chính trị và luật học, tạo ra những khập khiễng trong hệ thống pháp luật, gây khó khăn trong việc áp dụng các bộ luật quốc tế vào các hoạt động quốc gia cũng như các vận dụng luật pháp quốc gia đối chiếu với luật pháp quốc tế, gây trì trệ cho hoạt động quản trị cả kinh tế lẫn hành chính.

9864. Bộ Chính trị có cảm thấy được áp lực từ xã hội không?

FB Nguyễn Anh Tuấn

4-9-2016

Bài phỏng vấn Phó TBT Tạp chí Cộng sản về đổi mới hệ thống chính trị có khá nhiều chỉ dấu giúp những người quan sát chính trị Việt Nam có thể phần nào hình dung được lộ trình dự kiến trong những tính toán chiến lược ‘cầm quyền sau đổi mới’, ‘cầm quyền bằng đổi mới’ của lực lượng nắm quyền hiện nay.

Những người quan tâm tới sự phát triển của xã hội dân sự Việt Nam cũng có tìm thấy trong bài phỏng vấn thấp thoáng đâu đó một định nghĩa mới về không gian này, thay cho việc nhán dãn ‘công cụ diễn biến hòa bình’ một cách đơn giản và thô thiển trước đây.

Có người nói lời ông Phó TBT Tạp chí Cộng sản không phản ánh quan điểm chính thức của Bộ Chính trị. Tôi thì lại nghĩ nếu Bộ Chính trị không bật đèn xanh, cho kẹo ông ấy cũng không dám phát ngôn quả quyết như thế về một vấn đề cực kỳ hệ trọng là đổi mới chính trị.

9518. CẢI CÁCH

FB Luân Lê

Ảnh minh họa. Nguồn: internet

Có 3 tín hiệu cho sự thay đổi của một nền chính trị và cả nền giáo dục:

1. Ông thủ tướng đến thăm giáo sư Hoàng Tuỵ, người nổi tiếng thế giới với Lát cắt Tuỵ và lĩnh vực toán học tối ưu toàn cục, một nhà bất đồng chính kiến đối với đảng cộng sản và đã ký thư ngỏ trong số 56 trí thức gửi tới Bộ chính trị cách đây không lâu; cùng trong cuộc viếng thăm này ông thủ tướng cũng gặp giáo sư toán học Phan Đình Diệu, cũng là một trong các trí thức ký vào đơn thỉnh cầu thay đổi cải cách thể chế chính trị nêu trên;

2. Giáo sư Ngô Bảo Châu vừa dự một hội nghị bàn tròn với ông Phùng Xuân Nhạ, ông Hiệu trưởng trường Đại học Bách khoa bàn về cải cách giáo dục Việt Nam mới được phát trên tivi mới đây, trong khi đó chính ông giáo sư Châu đã có status gây chấn động dư luận về việc nên giải thoát hình ảnh “mãi mãi trong sự nghiệp cách mạng của chúng ta”;

8761. VN ‘cần đẩy nhanh cải cách thể chế’

BBC

15-6-2016

Ảnh: AFP

Tình trạng tụt hậu đang ngày càng nghiêm trọng, hiện là mối đe dọa to lớn nhất cho đất nước và kéo theo “các nguy cơ đe dọa sự tồn vong của Đảng Cộng sản Việt Nam phát triển theo chiều hướng xấu nhanh hơn”, cựu Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Lê Doãn Hợp nói.

Cuộc phỏng vấn mới đây của VietTimes với ông Lê Doãn Hợp nhắc lại “bốn nguy cơ” từng được nêu trong Hội nghị giữa kỳ Đại hội Đảng VII hồi 1994, gồm tình trạng tụt hậu, chệch hướng, tham nhũng và diễn biến hòa bình.

Việt Nam, theo đánh giá của ông Hợp, đang tụt hậu ở nhiều lĩnh vực.

Ông Hợp nêu các số liệu chứng minh rằng các thành tích của Việt Nam, từ thu nhập bình quân đầu người cho tới giáo dục, y tế, đều ở mức dưới trung bình, trong lúc chỉ số tham nhũng thì “thuộc nhóm một phần tư quốc gia cuối bảng”.

7967. ‘Cải cách hay là chết’: Cuộc chiến hệ tư tưởng ngay trong Bộ Chính trị

Blog VOA

Phạm Chí Dũng

24-4-2016

Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc. Ảnh: EPA

Chẵn ba thập kỷ sau thời “Đổi mới” 1986, đòi hỏi “cải cách hay là chết” ở Việt Nam bùng nổ hơn bao giờ hết.  

Áp lực nội bộ ‘cải cách lần 2’

Thành tựu cá nhân không thể cứu vãn chế độ. Ngay sau Đại hội XII, bất chấp thắng lợi huy hoàng của Tổng Bí thư Trọng “đã loại được một nhà độc tài”, nhân vật hồn nhiên tuên bố “Tôi bất ngờ!” trước thành tích tái cử đang đứng khựng trước ngã ba đường: cho dù ông là nhân tố vượt trội để “giữ gìn đoàn kết trong đảng” vào thời gian này, tình đoàn kết đó sẽ chẳng có một chút giá trị nào nếu tự thân đảng không cải cách.

Quá nhiều yêu cầu và đòi hỏi về “cải cách lần 2” đang bùng nổ từ lớp người thân cận nhất của đảng là giới cán bộ lão thành, tướng lĩnh về hưu và cả một số quan chức vừa mãn nhiệm hoặc còn đương nhiệm.

6902. Cải cách thể chế chính trị tại Việt Nam có thể giống Miến Điện về phương pháp nhưng khác về lộ trình

Nguyễn Hồng Hải

5-1-2016

Qua một thời gian theo dõi diễn biến các hoạt động chính trị tại Việt Nam, tôi có nhận định trong tương lai cải cách thể chế chính trị tại Việt Nam có thể giống với Miến Điện về phương pháp nhưng sẽ khác nhau về lộ trình đạt tới đích. Sau đây là những phân tích và lý giải của tôi về vấn đề này.

Sự thay đổi từ một chính quyền này sang một chính quyền khác có hai phương pháp cơ bản. Cách mạng và chính quyền tự thay đổi dưới áp lực và đòi hỏi của người dân. Đổi với Việt Nam thì phương pháp tự thay đổi phù hợp hơn phương pháp cách mạng vì một số lý do.

– Lý do thứ nhất là Việt Nam đã trải qua rất nhiều cuộc chiến tranh khác nhau. Người dân có nhu cầu sống một cuộc sống hòa bình và ổn định. Nếu một cuộc cách mạng xảy ra mà dân chúng chưa biết rõ một cách chắc chắn liệu tương lai một chính quyền mới có thực sự tốt đẹp hơn hay đất nước rơi vào bất ổn định thì tất cả những kêu gọi người dân tham gia một cuộc cách mạng lật đổ chính quyền hiện tại giường như khó thuyết phục.

6863. Chiến thắng đầu tiên của nhân dân

Sau Đại hội này, dù ai đảm nhận chức vụ gì, điều quan trọng nhất là họ có vực dậy được niềm tin với người dân không. Chiến công đầu tiên “dâng lên nhân dân” (chứ không còn là “dâng Đảng” nữa) phải là chiến công trong cuộc chiến chống tham nhũng, lãng phí và cải cách thể chế. Nếu Đảng không thể làm được, thì sự lãnh đạo của Đảng sẽ càng nhanh chóng chuyển từ tính chính đáng sang cưỡng bách. Và điều gì phải đến sẽ đến.

_____

FB Chong Đèn

2-2-2016

Sau Đại hội XII, điều chúng ta có thể thấy rõ nhất chính là sự khủng hoảng niềm tin mà nhà cầm quyền dường như đang tìm cách chối bỏ dù trong thâm tâm họ biết sự thật đến đâu.

Công bằng mà nói, có rất nhiều người ủng hộ kết quả của Đại hội này, và cụ thể là ủng hộ sự sắp xếp nhân sự của Ban Chấp hành Trung ương Khóa XI. Trong số những người ủng hộ này, có những người tin tưởng vào Đảng như một chân lý, và đối với họ Đảng sẽ luôn ra một quyết định đúng đắn trong những mọi hoàn cảnh. Những người này là những người hiếm hoi mang thứ đức tin thuần khiết và trong sáng về Đảng. Dù thế nào cũng cần phải tôn trọng niềm tin của họ. Bởi lẽ đảng phái, tôn giáo hay đơn giản là một nghệ sĩ nào cũng có một lượng fan trung thành nhất định, đó là một lẽ dĩ nhiên của đời sống mà chúng ta không thể phủ nhận được.

6826. Liệu sẽ có cải cách chính trị trong những năm tới?

RFA

Kính Hòa, phóng viên RFA

30-1-2016

Đại Hội Đảng Cộng Sản Khóa 12 bỏ phiếu và đếm phiếu kéo dài hơn 5 giờ đồng hồ để chọn 180 ủy viên chính thức và 20 ủy viên dự khuyết cho Ban Chấp Hành Trung Ương khóa mới, tức khóa XII, ảnh chụp hôm 26/01/2016. Photo: AFP.

Danh sách 19 ủy viên Bộ chính trị đảng cộng sản Việt Nam đã được công bố. Đây là những người điều hành nước Việt Nam trong năm năm tới. Từ Oregon, Tiến sĩ Vũ Tường giảng dạy khoa chính trị Đại học Oregon cho Đài Á Châu Tự Do một số nhận định của ông về những gương mặt quyền lực mới này.

Xu hướng bảo thủ đóng vai trò chủ đạo

Trước hết Tiến sĩ Vũ Tường cho biết:

TS Vũ Tường: Tôi cũng thấy có một số thay đổi, nhưng cái xu hướng bảo thủ của những người thân Trung Quốc vẫn đóng vai trò chủ đạo trong bộ chính trị. Những người có đường hướng cứng rắn đối với những vấn đề như là quan hệ với phương Tây, hay là tự do nhân quyền trong nước.

6822. Cải cách thể chế chính trị tại Việt nam cần diễn ra như thế nào?

Nguyễn Hồng Hải

30-1-2016

Cải cách thể chế chính trị là mối quan tâm của không chỉ đông đảo người dân mà cả giới lãnh đạo Việt Nam hiện nay. Các quan chức lãnh đạo từ những người đã về hưu hay đương chức cũng đã có những đề cập vấn đề này qua các bài phát biểu về đổi mới và cải cách, có thể họ nói bóng gió hay thẳng thắn trực tiếp như bài diễn văn của Bộ trưởng Bùi Quang Vinh trong đại hội đảng toàn quốc vừa qua. Tôi đã có một bài viết trước đây về việc có khả năng ông Nguyễn Phú Trọng trong nhiệm kỳ tới sẽ là tổng bí thư Việt Nam thực hiện việc cải cách hay là người đặt nền móng cho việc cải cách về chính trị ở Việt Nam sau này.

Nếu vấn đề cải cách chính trị được đưa ra bàn thảo một cách nghiêm túc (cả từ phía người cầm quyền hay từ phía các tổ chức chính trị xã hội) thì hai vấn đề cần được quan tâm là cái đích cần hướng tới trong cải cách chính trị và lộ trình để đi tới cách đích đó như thế nào. Trong bài viết này tôi muốn thể hiện quan điểm cá nhân tôi về hai vấn đề này.

6750. Đại hội 12: ‘Người nào lên cũng phải cải cách’

BBC

Nguyễn Hoàng

BBC Tiếng Việt, Hà Nội

26-1-2016

Ông Lê Đăng Doanh. Ảnh: screen shot từ BBC

Trả lời BBC Tiếng Việt tại Hà Nội hôm 25/1, kinh tế gia Lê Đăng Doanh nói rằng “người nào lên cũng phải cải cách vì Việt Nam đã hội nhập và sức ép từ Trung Quốc là khủng khiếp”.

“2015 Việt Nam nhập siêu từ Trung Quốc 32.2 tỷ USD và Trung Quốc làm gì ở Biển Đông thì chúng ta đều thấy.

“Người nào lên làm tổng bí thư trong giai đoạn quyết định và cần phải có bước ngoặt như thế này là điều rất hệ trọng đối với sự phát triển của đất nước.

Dân biểu Dương Trung Quốc cũng chia sẻ quan điểm này. Nhà sử học, dân biểu đã làm việc trong 14 năm qua mô tả sự kiện Đại hội Đảng 12 là “rất quan trọng”.

“Nó càng quan trọng bởi diễn ra vào thời điểm rõ ràng có những thay đổi rất to lớn đối với ba yếu tố.

“Yếu tố thứ nhất là đòi hỏi của người dân ngày càng lớn. Đặc biệt là tiến trình dân chủ hóa.

6583. Thông điệp gửi ĐH12: ‘Không thể không cải cách!’

BBC

TS Vũ Cao Phan

Nhà nghiên cứu, Đại học Bình Dương

17-1-2016

Việt Nam đang chuẩn bị cho kỳ Đại hội lần thứ 12 của Đảng Cộng sản khai mạc chính thức ngày 21/01/2016. Photo: EPA

Hội nghị TW lần thứ 14 của Đảng kết thúc, không ít người nói rằng họ đã thở phào nhẹ nhõm.

Người viết những dòng này không có được cảm giác vậy, mà với một đêm ít nhiều trằn trọc.

Đâu thật sự là vấn đề khiến dư luận dành nhiều quan tâm đến các Hội nghị TW cũng như Đại hội 12 của Đảng?

Dường như là vấn đề nhân sự, dường như là vấn đề ai sẽ đứng đầu Đảng? Đúng , mà không phải – nó chỉ phải về mặt hình thức.

Tôi đã không chỉ một lần nói rằng ở đất nước mình bây giờ, ai làm Tổng Bí thư, ai làm người đứng đầu Đảng – nghĩa là người thực chất đứng đầu quốc gia theo Điều 4 của Hiến pháp – cũng được.

6552. TPP thúc đẩy cải cách thể chế Việt Nam

Facebooker Tô Hải bình luận: “Báo Tuổi Trẻ hôm nay 15/1/2016, chơi ngay trang đầu cái tít “xịt nước hoa rẻ tiền” cho người đọc. Bài viết còn có những câu đọc xong cứ tưởng như chế độ này thay đổi đến nơi: “các nước TPP đều là những quốc gia đi đầu về cải cách, xây dựng thể chế để phát triển nền kinh tế, cải thiện môi trường đầu tư và đây sẽ là cơ hội để VN học hỏi. Nguyên bộ trưởng Bộ Thương mại Trương Đình Tuyển cũng nhận định cơ chế giám sát ngặt nghèo của TPP sẽ giúp VN tích cực cải thiện thể chế. Trong 12 nước tham gia TPP, VN là quốc gia có trình độ kém phát triển nhất. ‘Do đó VN bắt buộc phải thay đổi nhiều nhất, kể cả pháp luật, để đáp ứng các tiêu chuẩn trong TPP’…”

Cái trò tung hứng chữ Tầu “cơ chế”, “thể chế”, “chế độ”…. cốt để ný nuận kiểu nào cũng được như anh tổng bí “miền Bắc” và có ný nuận: “Thay đổi cơ chế không có nghĩa là thay đổi chế độ chính trị” lần này có bao nhiêu tiên sư giáo sỹ sẽ cố rặn ra các kiểu ný sự: “thay đổi thể chế” nữa đây?”

____

Tuổi Trẻ

NHƯ BÌNH – HIẾU TRUNG

15-1-2016

Ảnh chụp bài báo. Nguồn: FB Tô Hải.

TT – Đàm phán TPP kết thúc hồi tháng 10-2015 và mọi ánh mắt đang đổ dồn về nước Mỹ, chờ Quốc hội Mỹ chính thức phê chuẩn hiệp định này.

Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đánh dấu một bước phát triển mới trong quan hệ Việt – Mỹ và sẽ thúc đẩy mạnh mẽ tăng trưởng kinh tế của VN những năm tới. Tuy nhiên, các thách thức đối với VN không hề nhỏ.

Đó là nhận định chung của các chuyên gia, học giả VN và Mỹ tại hội thảo “20 năm quan hệ Việt – Mỹ: Triển vọng hợp tác kinh tế – giáo dục và tiếp theo với hiệp định TPP” do Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và phát triển quan hệ quốc tế (CSSD) và Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế Mỹ (CSIS) đồng tổ chức ở TP.HCM ngày 14-1.

4861. VN cần chuyển đổi qua chế độ dân chủ nhất nguyên dân tộc

Blog VOA

Thiện Ý

25-08-2015

Trong bài viết nhan đề “Việt Nam đã và đang đi về đâu” được Đài VOA cho đăng tải trên diễn đàn này trước đây, chúng tôi đã khẳng định một cách có căn cứ rằng “Việt Nam đã và đang đi đến dân chủ” và nhất định phải đi đến dân chủ. Bài viết này chúng tôi đề nghị Việt Nam cần chuyển đổi “chế độ độc tài nhất nguyên xã hội chủ nghĩa” hiện nay qua “chế độ dân chủ nhất nguyên dân tộc”.

I/- Thế nào là một chế độ dân chủ nhất nguyên dân tộc

2944. Metro Việt Nam – câu hỏi bức bách cải cách thể chế?

TS Nguyễn Sỹ Phương, CHLB Đức

08-09-2014

Tháng trước, tập đoàn thương mại khổng lồ Metro Đức đã hoàn tất thủ tục bán cho tập đoàn Thái Berli Jucker với giá 655 triệu Euro chuỗi siêu thị tại Việt Nam, gồm 19 cửa hàng, với 3600 nhân viên, tập trung tại 15 tỉnh thành phố, chủ yếu Hà Nội, Tp HCM, cùng danh mục đầu tư bất động sản có liên quan. Thương vụ này đem đến cho Metro khoản lợi nhuận đặc biệt trong tài khoá 2014/2015 khoảng 400 triệu Euro lãi trước thuế. Theo Tổng Giám đốc Metro, Olaf Koch, và Ngân hàng thương mại hợp nhất trung ương Đức DZ Bank, thương vụ này sẽ tăng tiềm lực cho Metro tập trung đầu tư vào thị trường các quốc gia lợi thế hơn, tương tự như ở Đông Âu Metro cũng đã tách khỏi tập đoàn con Real. Hiện Metro có mặt tại Ấn Độ, Trung Quốc, và muốn tập trung phát triển tại đó. Chỉ riêng ở Trung Quốc, tập đoàn này đã có trên 64 chuỗi siêu thị với 10.000 nhân viên. Trong 9 tháng đầu của năm tài khoá 2013/2014, Metro với các công ty con Real, Kaufhof và Media-Saturn đạt 47,9 tỷ Euro từ thị trường ngoài Đức, xấp xỉ 60% tổng doanh thu. Trước thương vụ chuyển nhượng trên, các nhà đầu tư phản ứng khả quan, giá cổ phiếu Metro tăng 1% lên 25,38 Euro. Theo giới tài chính, Metro không chủ động, mà tập đoàn Berli Jucker đã theo đuổi thương vụ này suối 1 năm qua, kể từ khi có thông tin Metro tìm đối tác sang nhượng quyền sở hữu tại Việt Nam. Hiện vụ chuyển nhượng theo luật Đức đang chờ chấp thuận của cơ quan có thẩm quyền chuyên về cạnh tranh Đức Wettbewerbsbehörden.