Economist.com
Trung Quốc, Luật pháp và các Tổ chức phi Chính phủ
Hiến pháp mở đã bị đóng
Nhà nước đàn áp thẳng tay xã hội dân sự
Ngày 23-7-2009 – Bắc Kinh
Từ bản báo in The Economist
Một trong những dấu hiệu hy vọng mong manh về dân chủ ở Trung Quốc trong ít năm qua là sự gia tăng số lượng những luật sư quan tâm tới dân chúng sẵn sàng thách thức những hành động vi phạm của tòa án và tình trạng tham nhũng của chính quyền trung ương hay địa phương. Giờ đây, đế chế này đang phản công lại.
Vào ngày 17 tháng Bảy, các quan chức chính phủ đã bất ngờ tấn công vào một trong những nhóm nghiên cứu luật pháp nổi tiếng nhất và lấy đi mọi thứ của họ ở đây – tài liệu, bàn ghế, máy tính, thậm chí cả máy làm lạnh nước uống. Để làm cho tình hình càng xấu thêm, các giới chức thuế đã giáng cho nhóm nghiên cứu này một hóa đơn khổng lồ, lệnh phải trả một khoản tiền 1,42 triệu nhân dân tệ (207.900 USD).
Tổ chức này, có tên gọi là Sáng kiến Hiến pháp Mở (OCI), rất nổi tiếng trong số các tổ chức phi chính phủ [NGO] của Trung Quốc và được biết đến rất nhiều trong các vụ việc về quyền dân sự mà chính phủ tỏ ra thận trọng trong việc phải đương đầu trực tiếp. Thay vì noi gương người Nga, các quan chức ở đây lại đang làm cho sự tồn tại của tổ chức này trở nên không thể. Ở Trung Quốc có rất ít tổ chức phi chính phủ được phép đăng ký theo cách thông thường. Cách duy nhất để họ có thể hoạt động hợp pháp là đăng ký như là các doanh nghiệp.
Cái tên của OCI được dịch ra tiếng Trung như là Công ty Tư vấn Kiến thức Liên kết Công chúng (tên thường được tham chiếu theo chữ viết tắt, đọc là Gongmeng). Tổ chức này phải trả tiền thuế kinh doanh. Vì lý do đó mà tờ hóa đơn thuế chính là số tiền họ đã phải trả. Các nhà chức trách cũng đã không úp mở rằng một nhóm nghiên cứu mà nằm trong tổ chức là bất hợp pháp, bởi vì theo họ, nó chưa được đăng ký.
Người lãnh đạo nhóm nghiên cứu, ông Xu Zhiyong, đang tự xác định là mình có thể bị bắt. Vào ngày 21 tháng Bảy, những người chủ sở hữu văn phòng và nơi cư trú của ông đã gọi điện cho ông, nói rằng họ muốn ông ra đi. Guo Yushan, một người lãnh đạo khác của tổ chức phi chính phủ ít nổi tiếng hơn, một nhóm nghiên cứu thị trường tự do có tên là Viện nghiên cứu Quá trình Chuyển đổi, đã phải chịu đựng một cuộc điều tra thuế vào năm ngoái. Tuần trước, chính phủ đã khai trừ khỏi đoàn luật sư 53 luật sư, trong đó có một người cộng tác với OCI.
Ông Xu có vẻ như đã gây ra vài kẻ thù có quyền lực lớn. Kể từ khi được thành lập vào năm 2003, OCI, với một nửa tá nhân viên và đội ngũ tình nguyện viên đông đảo, đã nổi tiếng trong việc đưa ra những lời khuyên bảo về luật pháp cho các nạn nhân của sự bất công từ nhà nước. Sau khi hàng ngàn trẻ em bị ốm do uống sữa nhiễm chất melamine năm ngoái, OCI đã giúp cho cha mẹ các em gây áp lực đòi bồi thường, chuyển sự tập trung vào mưu đồ được chính phủ hậu thuẫn nhằm đưa ra những khoản bồi thường thấp hơn. Vào tháng Năm, OCI có lẽ đã chọc tức thêm chính phủ bằng việc đưa ra một bản báo cáo về những nguyên nhân xảy ra tình trạng náo loạn tại Tây Tạng năm ngoái. Chính phủ đã đổ lỗi cho tình trạng rối loạn hoàn toàn là do một thứ mà họ cho là mưu đồ của những người Tây Tạng lưu vong được Đức Dalai Lama lãnh đạo. Nghiên cứu của OCI cho thấy rằng Đức Dalai Lama là một nhân tố, có “những nguyên nhân bên trong”, ví dụ như tình trạng như tồn tại bên lề xã hội của nền kinh tế Tây Tạng và sự can thiệp của các quan chức chính quyền vào Đạo Phật Tây Tạng.
Năm nay đang cho thấy là một năm khó khăn cho những người bất đồng chính kiến ở Trung Quốc do mối lo âu của chính phủ về những ngày kỷ niệm nhạy cảm về chính trị (năm ngoái, những hoạt động chuẩn bị cho Thế vận hội Olympic đã làm cho chính phủ phải bối rối). An ninh sẽ được tăng cường vào những tuần tới, trước lễ kỷ niệm 60 năm ngày thành lập nước Trung Quốc Cộng sản mùng 1 tháng Mười. Các luật sư độc lập của Trung Quốc từ lâu đã phải chịu rủi ro vì bị các giới chức địa phương đánh đập và đe doạ. Cuộc sống của họ thậm chí có vẻ đang trở nên khó khăn hơn.
Hiệu đính: Trần Hoàng
——————-
Economist.com
China, the law and NGOs
Open Constitution closed
Jul 23rd 2009 | BEIJING
From The Economist print edition
The state cracks down on civil society
ONE of the more hopeful flickering signs of democracy in China in the past few years has been the growth of public-interest lawyers willing to challenge in court examples of abuse and corruption by the state or local governments. Now, the empire is striking back.
On July 17th government officials descended on one of the best-known legal research groups and took away almost everything it owned—files, desks, computers, even the water cooler. To make matters worse, the tax authorities slapped on the group a colossal bill, ordering it to pay 1.42m yuan ($207,900).
The organisation, the Open Constitution Initiative (OCI), is so well known among Chinese NGOs and so prominent in civil-rights cases that the government seems wary of confronting it directly. Instead, taking a leaf out of the Russian book, officials are making its life impossible. In China very few NGOs are allowed to register as such. The only way they can operate legally is as businesses. The OCI’s name in Chinese translates as the Public Alliance Information Consultancy Company (it is often referred to by its abbreviation, Gongmeng). It has to pay business taxes. Hence the tax bill, which the group says it has paid. The authorities have also declared a research group within the organisation illegal because, they say, it is unregistered.
The group’s leader, Xu Zhiyong, is bracing himself for possible arrest. On July 21st the owners of his office and residence called him to say they wanted him out. Guo Yushan, the leader of another, less well-known NGO, a free-market research group called the Transition Institute, says he too has recently been accused of tax irregularities. A prominent HIV/AIDS NGO, the Aizhixing Institute, was subjected to a tax investigation last year. Last week the government disbarred 53 lawyers, including one associated with OCI.
Mr Xu seems to have made some powerful enemies. Since it was set up in 2003, OCI, with half a dozen staff and numerous volunteers, has specialised in giving legal advice to victims of official injustice. After thousands of children were sickened by melamine-contaminated milk last year, OCI helped their parents press for compensation, upstaging a government-backed compensation scheme which offered lower amounts. In May OCI probably irritated the government further by issuing a report on the causes of last year’s unrest in Tibet. The government blamed the trouble entirely on an alleged plot by Tibetans in exile led by the Dalai Lama. The OCI study said that while the Dalai Lama was a factor, there were “internal causes”, such as the economic marginalisation of Tibetans and interference in Tibetan Buddhism by government officials.
This year is proving to be a difficult one for dissenters in China because of the government’s anxiety about politically sensitive anniversaries (last year, preparations for the Olympic Games made the government twitchy). Security will be stepped up in the coming weeks, in advance of the 60th anniversary of the founding of communist China on October 1st. China’s independent lawyers have long risked beatings and intimidation by local officials. Life for them seems to be getting even harder.
Bài đã đăng trên trang Ba Sàm 2009, nhưng bị tin tặc xâm nhập, xóa mất, nay đăng lại, nên không còn các phản hồi ban đầu của độc giả.
Phản ứng đầu tiên khi một người bắt đầu nhận ra những điều bất công và dối trá của chế độ thường là rất bức xúc và như muốn la lớn lên cho nhiều người được biết, nhưng sau một thời gian thì bắt đầu chậm lại và nhận ra cần phải hành động gì đó đế góp phần vào sự thay đổi. Và lúc này, vấn đề được đặt ra là sẽ làm cái gì? Bắt đầu như thế nào? Và đối diện những rủi ro và áp lực ra sao? Có nhiều người vì không thông suốt những vấn đề này nên từ trạng thái bức xúc chuyển dần sang bất lực rồi im lặng cam chịu và ngóng chờ vị lãnh tụ xuất hiện hay một yếu tố tác động từ bên ngoài. Đọc tiếp »
BA SÀM 