10.889. LẠI CHUYỆN TIẾM QUYỀN VÀ LÀM THAY

FB Nguyễn Anh Tuấn

29-11-2016

Chủ tịch thành phố thì đòi làm thay vai trò của cơ quan điều tra ngay cả trong một nghiệp vụ đòi hỏi chuyên môn cao là ‘hỏi cung’. Đề nghị ông Chủ tịch xem lại Luật Tổ chức Hội đồng Nhân dân và Ủy ban Nhân dân, phần Nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch UBND cấp tỉnh thành xem có chỗ nào cho phép ông tham gia tiến trình điều tra, xét hỏi không? Thân là nhân viên công vụ thì phải luôn khắc cốt ghi tâm quyền lực nhân dân giao cho mình bao giờ cũng có giới hạn ghi rõ trong luật pháp mà mình không được phép bước qua. Cứ mỗi lần bước qua là một lần tiếm quyền, là không còn chính đáng nữa.

Còn Vietnamnet, một trong những báo điện tử nhiều người đọc nhất Việt Nam thì đưa tin kiểu kết án, gọi luôn nghi phạm là ‘tên tội phạm’, như muốn chiếm luôn quyền của Tòa án. Thời gian qua, Vietnamet là tờ báo thường xuyên giật tít và viết bài kiểu này, chứng tỏ nhận thức về quyền con người bao gồm quyền được xét xử công bằng (fair trial) và các vấn đề công lý hình sự khác của báo rất thấp. May cho họ là tới giờ Việt Nam chưa có các cơ chế hỗ trợ cho những nghi phạm vốn thấp cổ bé họng kiện lại họ vì những bài báo kiểu như thế này.

Công an bắt được một nghi phạm. Người này chẳng hề được thông báo là anh ta có quyền im lặng, luật sư thì không được tiếp cận từ đầu để đảm bảo nghi phạm không bị ép cung, bức cung. Báo chí, sau khi lấy tin từ công an, viết hàng loạt bài gọi luôn nghi phạm là ‘tên tội phạm’, mô tả chi tiết hành vi của nghi phạm như thể đó là sự thật khách quan, xong thì thay luôn quan tòa kết án. Viên chức dân cử thì đến thẳng buồng tạm giam, đóng luôn vai trò của điều tra viên, đặt ra các câu hỏi theo lối khẳng định luôn nghi phạm có tội. Cả xã hội theo đó sẽ ào ào lên hành xử với nghi phạm này như thể anh ta đã được chứng minh là có tội, tạo ra một áp lực rất lớn đối với quá trình xét xử sau đó của Tòa án.

Nghe Nguyễn Thanh Chấn (Bắc Giang), Huỳnh Văn Nén (Bình Thuận) kể về những oan khiên đã chịu, ai cũng uất ức thay cho các ông ấy. Nhưng liệu có bao giờ bạn chịu hiểu chính cái quy trình nói trên là nguyên nhân gốc rễ của những oan sai đó không?

Nên nhớ là cả hai vụ này được phát hiện oan sai đều do hung thủ thực sự vì day dứt lương tâm mà ra đầu thú, chứ hệ thống tư pháp chẳng thể nào tự khám phá ra. Thế nếu hung thủ thực sự không thấy áy náy và không ra đầu thú thì sao? Hỏi nghĩa là bạn trả lời luôn rồi đó, có Trời mới biết đã có bao nhiêu vụ tương tự như trên, mà kẻ oan khuất chẳng hề được may mắn như hai ông Chấn, Nén.

Vậy thì, nếu không lên tiếng để có một tiến trình tư pháp hình sự văn minh hơn ở đất nước chúng ta, kẻ chịu oan khiên tiếp theo biết đâu đó sẽ là tôi hoặc bạn, hoặc gia đình, bạn bè, người thân của chúng ta.

Viết tới đây bỗng nhớ tới Myanmar, sau chuyển tiếp chính trị, bộ máy cảnh sát, quân nhân được yêu cầu phải tham gia các lớp học về quyền con người do Liên Hợp Quốc phối hợp với Chính phủ tổ chức. Khóa kéo dài chỉ khoảng 2-3 tuần, và người học được yêu cầu phải có chứng chỉ tốt nghiệp thì mới tiếp tục công tác. Hi vọng một ngày Việt Nam cũng sẽ như thế, để toàn bộ hệ thống công quyền, thay vì suốt ngày điệp khúc trung thành với một lý tưởng hão huyền, trở về với một điều giản dị bình thường mà quan trọng hơn rất nhiều: đối xử với người khác cho ra một con người.

____

VietNamNet

Vụ cưỡng bức chủ quán cà phê: Chủ tịch Đà Nẵng xét hỏi nghi can

Cao Thái

29-11-2016

Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ vào tận phòng hỏi cung để hỏi trực tiếp nghi can gây ra vụ cưỡng bức, cướp tài sản rạng sáng 22/11.

Chiều nay, lực lượng điều tra đã di lý Mạc Văn Nhân (SN 1992, trú Quế Sơn, Quảng Nam) về đến Đà Nẵng. Đích thân Chủ tịch Đà Nẵng đã vào tận phòng xét hỏi nghi can.

“Anh gây ra mấy vụ như vậy rồi?”, Chủ tịch Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ nhìn thẳng vào mắt nghi can hỏi. 

Đối tượng lầm lỳ không trả lời. Nhân được xác định là nghi can đã gây ra một vụ cướp của, cưỡng bức bất thành khác xảy ra cách đây vài tháng.

Chủ tịch TP Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ (ngoài cùng bên phải) vào tận phòng xét hỏi nghi can. Ảnh: VNN

Ông Thơ nói với lực lượng phá án, hay tin bắt được nghi can, ông cảm thấy “lòng mình được bù đắp”.

“Nếu để đối tượng lẩn trốn ngoài xã hội thì nguy cơ gây án sẽ ngày càng nghiêm trọng hơn”, ông Huỳnh Đức Thơ nói.

Theo ông, vụ án giết người, cướp của, hiếp dâm rạng sáng 22/11 khiến người dân theo dõi với tâm trạng hết sức lo lắng.

Nghi can sa lưới khi đang trốn tại TP. HCM. Ảnh: VNN

“Chưa đầy 5 ngày đã bắt được hung thủ, tôi đánh giá cao trình độ nghiệp vụ, trí tuệ của công an Đà Nẵng. TP Đà Nẵng không có chỗ cho những đối tượng này”, Chủ tịch Thơ biểu dương lực lượng phá án.

Ông Thơ cũng yêu cầu Công an Đà Nẵng trả nợ cho nhân dân một số vụ trọng án chưa truy bắt được hung thủ, trong đó có vụ giết, cướp tài sản taxi xảy ra cách đây gần nửa năm.

“Công an phải làm hết mình để truy bắt được hung thủ, cần làm khẩn trương, nhanh nhất”, ông Thơ yêu cầu.

Theo ông Thơ, vụ án tại quán cà phê T.A. đã làm rất nhanh, rất mừng nhưng quan trọng phải là biện pháp phòng chống tội phạm.

“Phải chú trọng phòng ngừa, đấu tranh để không dẫn đến hậu quả. Việc bắt được đối tượng hôm nay chỉ là giải quyết, xử lý hậu quả. Các địa phương cùng công an phải quản lý chặt đối tượng có tiền án tiền sự. Đặc biệt chú trọng đến đối tượng ở nơi khác đến ẩn náu làm ăn.

Phải giữ cho bằng được thương hiệu thành phố 4 an trong đó có an ninh trật tự”, Chủ tịch Đà Nẵng yêu cầu.

Cũng trong chiều nay, Chủ tịch Đà Nẵng đã thưởng nóng 30 triệu đồng cho lực lượng phá án. Ban giám đốc Công an TP Đà Nẵng cũng thưởng 20 triệu đồng.