10.676. Chính sách ngoại giao xoay trục của Tổng thống Duterte

LS Nguyễn Văn Thân

4-11-2016

TT Philippines Rodrigo Duterte. Ảnh: internet

Tổng thống Phi Luật Tân Rodrigo Duterte vừa thực hành chyến công du Trung Quốc 4 ngày từ 18-21 tháng 10 vừa qua cùng với một phái đoàn có hơn 400 doanh nhân theo tháp tùng. Nước chủ nhà Trung Quốc đã long trọng trải thảm đỏ đón Duterte tại Đại sảnh đường Nhân dân Bắc Kinh. Tổng thống Phi hội kiến Chủ tịch Tập Cận Bình, Thủ Tướng Lý Khắc Cường và Chủ tịch Quốc Hội Trương Đức Giang, tức là 3 nhân vật lãnh đạo cao cấp của Trung Quốc. Sau các cuộc họp mặt, hai bên công bố hàng loạt hợp đồng thỏa thuận và viện trợ kinh tế trị giá 24 tỷ Mỹ kim.

Nhưng điều đáng chú ý nhất là lời phát biểu của Duterte. Ông tuyên bố là đã đến lúc Phi Luật tân nói lời chia tay với “người tình trăm năm” Hoa kỳ. Ông còn bạo miệng cảnh báo là Phi Luật tân sẽ cùng với Trung Quốc và Nga lập ra một trục ”3 quốc gia” để đối trọng với “thế giới” (dưới tầm ảnh hưởng của Mỹ?). Vẫn biết Duterte là một người thường có những lời phát biểu bốc đồng nhưng câu nói này đã gây chấn động lớn không chỉ ở Mỹ mà toàn khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Không lẽ đồng minh thân cận và lâu đời nhất của Mỹ sẽ ngoảnh mặt quay lưng và kết thân với “tình địch”, một viễn cảnh không thể tưởng tượng được.

9258. Biển Nam Trung Hoa: Có gì trong cái tên?

“Một câu hỏi chúng ta cần nêu lên là nền văn minh Đông Nam Á đã chìm ấy, có xứng đáng được tưởng nhớ bằng một cái tên hoặc căn cước của vùng biển đang nằm phủ trên nó không?”

_____

PCFR/ The Manila Times

Tác giả: Amb. Jaime Yambao

Phỏng dịch: Nguyễn Đức Bằng

11-4-2016

Tác giả Jaime Yambao, cựu Đại sứ của Phi Luật Tân ở Pakistan. Ảnh: PCFR

Tác giả Jaime Yambao là cựu Đại sứ của Phi Luật Tân ở Pakistan. Ông còn là cựu Phụ tá Ngoại giao đặc trách Âu Châu Sự vụ.

Một trong những hành động sớm hơn dự định của chính quyền Tổng Thống Aquino là công bố ý định đổi tên Biển Nam Trung Hoa thành “Biển Tây Phi Luật Tân”, theo quyết định cuả Hạ Viện. Tuy nhiên theo như Nghị Định số 29 ban hành một năm sau, tên “Biển Tây Phi Luật Tân” chỉ được đặt cho phần biển thuộc về phần giám sát cuả Phi. Theo bản chuyên khảo “Biển Nam Trung Hoa và các Lợi ích Cốt lõi của Phi Luật Tân” của người bạn thân, Đại Sứ Dodong A. Encomenienda, sự thận trọng của chính quyền là không muốn gây nên sự ngộ nhận rằng, Phi Luật Tân muốn đòi hỏi chủ quyền trên toàn vùng biển và gây thêm căng thẳng trong khu vực.

Đại Sứ Encomienda còn nhấn mạnh thêm rằng việc đặt tên lại cho toàn vùng biển, hoặc một phần nào đó không thể là một hành động đơn phương, nếu muốn một tên mới được ghi trong bản đồ và hải đồ thế giới. Việc làm này phải được sự thỏa thuận của Tổ chức Thủy Văn Quốc Tế và Tổ chức Hải Dương Quốc Tế. Ngoài ra còn cần phải được Quốc tế chấp thuận và công bố. Lực lượng Bảo An Liên Hiệp Quốc và các đội cấp cứu hải dương của các nước cần có một kiến thức thống nhất đối với vùng họ đang trách nhiệm. Ngoài ra một Ủy Ban, mang tên Hội Nghị Tiêu Chuẩn Hoá các Địa Danh của Liên Hiệp Quốc phải nhóm họp để đưa ra sự đồng nhất trong việc sử dụng địa danh.

9186. Philippines có thể kiện TQ bồi thường 177 tỷ USD vì phá hoại Biển Đông

Sống Mới

16-7-2016

Trung Quốc nợ Philippines và các nước khác 177 tỷ USD sau thất bại trong vụ kiện “đường lưỡi bò” trước những phán quyết mới của PCA. Những khoản nợ này được cho là chi phí “thuê nhà” và gây thiệt hại về môi trường trong thời gian vừa qua. PCA khẳng định Trung Quốc không có chủ quyền đối với Bãi Vành Khăn nhưng đã sở hữu và sửa đổi hệ sinh thái ở đây.

Sau phán quyết của PCA, chiến thắng đã nghiêng về phía Philippines cho phép các quyền pháp lý của nước này tại vùng đặc quyền kinh tế trên Biển Đông là không thể chối cãi. Tuy nhiên, kể từ năm 1995, Trung Quốc đã chiếm đóng các rạn san hô, vạch ra đường lưỡi bò phi lý trên Biển Đông, tiến hành cải tạo, xây dựng những đảo nhân tạo, biến nơi đây thành một chiếc “ao nhà” để thiết lập căn cứ quân sự. Như vậy, Tiến sĩ Anders Corr, nhà phân tích rủi ro chính trị Mỹ khẳng định Trung Quốc đã nợ Philippines 12,4 tỷ USD tiền “thuê nhà” trong thời gian vừa qua và phải bồi thường thiệt hại gây ra đối với Đảo Vành Khăn, đồng thời với các nước khác trong khu vực với tổng số tiền nợ lên tới 177 tỷ USD. Nếu Trung Quốc không muốn trả nợ, Philippines có thể kiện ở tòa án Mỹ và các nước khác, nơi Trung Quốc sở hữu nhiều tài sản.

9149. Sau phán quyết của Toà Trọng tài: Philippines, Trung Quốc sẽ đàm phán?

VOA

Ralph Jennings và Joyce Huang

14-7-2016

Thuyền viên Philippines ra dấu với tàu Tuần duyên Trung Quốc khi họ chặn chiếc tàu này tiến vào Bãi Cỏ Mây ở Biển Đông, 29/3/2014. Ảnh: AP

TAIPEI / MANILA — Một nước Trung Quốc phẫn nộ và một nước Philippines hân hoan đang nhắm tới việc mở đàm phán chính thức, một ngày sau khi Toà Trọng tài Liên Hiệp Quốc bác bỏ căn cứ pháp lý của tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh tại Biển Đông đang trong vòng tranh chấp.Ngoại Trưởng Trung Quốc Vương Nghị châm biếm phán quyết của Toà Trọng tài Thường trực Liên Hiệp Quốc, bác bỏ tính hợp pháp của tuyên bố chủ quyền “đường 9 đoạn” của Trung Quốc, đòi chủ quyền tới 95% diện tích Biển Đông, một vùng biển rộng 3,5 triệu km vuông phong phú hải sản và tài nguyên như dầu và khí đốt, và cũng là một tuyến hàng hải quan trọng cho thương thuyền qua lại.

Mặc dù vậy, ông Vương cũng đánh tiếng rằng ông muốn có đối thoại. Khuya hôm thứ Ba, Ngoại Trưởng Trung Quốc nói:

8925. Tại sao Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc thăm Việt Nam?

Diplomat

Tác giả: Ankit Panda

Dịch giả: Trần Văn Minh

28-06-2016

Dương Khiết Trì năm 2013. Nguồn: Văn phòng TT Nga

Tại sao Trung Quốc gửi Dương Khiết Trì sang Việt Nam hôm thứ Hai?

Hôm thứ Hai, Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Dương Khiết Trì tới Việt Nam để tham dự một cuộc họp đã được sắp xếp trước, với một chương trình nghị sự rộng lớn. Ông Dương có chức vụ cao hơn Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc, đã gặp các lãnh đạo cấp cao của Việt Nam, trong đó có Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng Bí thư đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng.

Chuyến viếng thăm của ông Dương thể hiện sự tiếp cận cấp cao đặc biệt với Hà Nội trước khi Tòa Trọng tài Thường trực Hague đưa ra phán quyết có thể đoán trước về tình trạng của các thực thể biển khác nhau ở Biển Đông trong vụ Philippines kiện Trung Quốc.

Tại Việt Nam, ông Dương được truyền thông nhà nước Trung Quốc trích dẫn, đã gợi ý rằng Việt Nam và Trung Quốc nên “xử lý một cách thích đáng các tranh chấp và vấn đề liên quan”. Bộ Ngoại giao Việt Nam ghi nhận, ông Dương đã thảo luận về vấn đề “kiểm soát xung đột, thúc đẩy cơ chế đàm phán… và tìm kiếm những giải pháp cơ bản và lâu dài mà cả hai bên có thể chấp nhận thông qua trao đổi và đàm phán hòa bình”, theo Reuters.

7554. Việt Nam hãy kiện Trung Quốc ra Tòa án Trọng tài Quốc tế!

FB Lữ Văn Bảy

21-3-2016

Sự kiện mà Phillippine thưa Trung cộng ra tòa án QT đến nay đã kết thúc bằng phán quyết của tòa án trọng tài QT tại The Hague, Hà Lan là đường lưỡi bò tự phong của Trung cộng tại biển Đông là vô giá trị.

Ông TBT Nguyễn phú Trọng và các nhà lãnh đạo VN có thấy rằng, việc chủ trương đàm phán song phương với Trung cộng, không liên minh với nước thứ 3 để chống lại Trung cộng, đặt tình hữu nghị và đoàn kết cùng 16 chữ vàng 4 tốt với Trung cộng trong tình nghĩa anh em cùng chung ý thức hệ là hoàn toàn sai lầm, sai lầm này đã khiến cho Trung cộng có đủ thời gian hoàn thành việc tôn tạo, xây dựng các căn cứ quân sự, phi trường để đe dọa và thực hiện mưu đồ xâm lược Việt Nam như hiện nay.

5668. Một số vấn đề liên quan đến quyền lợi VN qua tuyên bố của Tòa PCA ngày 30-10

FB Trương Nhân Tuấn

2-11-2015

1/ Bạn bè hỏi rằng liệu phán quyết của Tòa có làm thiệt hại đến chủ quyền của VN tại TS hay không ?

Tôi thiển nghĩ các phán quyết của Tòa, qua các phiên họp sơ bộ vừa qua hay các phiên xử chính thức sau này, sẽ không ảnh hưởng đến chủ quyền của VN tại các vùng lãnh thổ ở Biển Đông (quần đảo HS và TS).

Trong vụ kiện (Phi đơn phương kiện TQ), ta có thể nói rằng thẩm quyền của Tòa bị giới hạn trong các việc diễn giải và cách áp dụng bộ Luật Biển 1982 (UNCLOS). Tòa không có thẩm quyền phán xét các vấn đề (mà TQ bảo lưu năm 2006) như tranh chấp về chủ quyền lãnh thổ, tranh chấp phát sinh từ việc phân định ranh giới hải phận… Thực ra những tranh chấp này mới là nguyên nhân của mọi nguyên nhân đưa đến các khủng hoảng ở Biển Đông. Tuy vậy, trong thẩm quyền (hạn hẹp này), Tòa cũng có thể ra những phán quyết, một mặt làm sáng tỏ một số vấn đề liên quan đến tình trạng pháp lý của một số thực thể địa lý thuộc TS, mặt khác, trong chừng mực, chế ngự bớt những tham vọng quá lố của TQ ở Biển Đông.

5647. Trung Quốc chỉ trích Philippines và tòa trọng tài Liên Hiệp Quốc

VOA

30-10-2015

Đảo Pag-asa, thuộc quần đảo Trường Sa, nơi đang có tranh chấp chủ quyền giữa Philippines và Trung Quốc ở Biển Đông. Ảnh: AP

Trung Quốc tuyên bố quan hệ với Philippines xuống ‘thấp nhất trong lịch sử’ sau khi tòa trọng tài Liên Hiệp Quốc chấp nhận vụ Manila kiện bản đồ lưỡi bò của Bắc Kinh và tàu Mỹ tuần tra các đảo nhân tạo của Trung Quốc.

Bắc Kinh ngày 30/10 bác bỏ hai thách thức lớn đang đối mặt trong tranh chấp Biển Đông: hành động thực tiễn từ Hoa Kỳ đưa tàu chiến vào vùng biển Trung Quốc nhận chủ quyền và biện pháp pháp lý của Philippines khi tòa trọng tài Liên Hiệp Quốc tuyên bố có quyền phân xử vụ Manila kiện bản đồ 9 đoạn ở Biển Đông.

Sau khi chỉ trích các cuộc tuần tra của Mỹ là ‘táo tợn’ và ‘khiêu khích’, Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm nay lên án quyết định của tòa trọng tài Liên Hiệp Quốc là ‘vô giá trị, phi hiệu lực, không có tác động bắt buộc đối với Trung Quốc’.

5645. Chính thức: Philippines có thể kiện những yêu sách Biển Đông của Trung Quốc

Quartz

Tác giả: Heather Timmons

Dịch giả: Trần Văn Minh

29-10-2015

Nguồn ảnh: Quartz

Một tòa án trọng tài quốc tế đã phán quyết tối qua (29 tháng 10) rằng tòa có thẩm quyền quyết định liệu Trung Quốc có vi phạm luật pháp quốc tế với yêu sách chủ quyền của họ ở Biển Đông hay không, sau hai năm Philippines bắt đầu đệ trình đơn khiếu nại. Quyết định này mở đường cho một phiên xử có thể đưa tới phán quyết kết luận cho cuộc xung đột âm ỉ lâu dài trong vùng biển giàu tài nguyên – mặc dù Trung Quốc đã từng nói họ sẽ không tham gia.

Trung Quốc đang tẩy chay thủ tục tố tụng vì họ chủ trương rằng tòa án, Tòa án Trọng tài Thường trực có trụ sở tại Hà Lan, không có thẩm quyền trong vấn đề này, một phần vì Trung Quốc và Philippines đã ký kết các thỏa thuận song phương trong quá khứ về việc giải quyết tranh chấp.

1002. Chín con rồng khuấy động Biển Đông

Financial Times

Chín con rồng khuấy động Biển Đông

Tác giả: David Pilling

Người dịch: Thủy Trúc

Ngày 16-5-2012

“Quá nhiều rồng, quá ồn ào”. Đó là lời một học giả Trung Quốc nói về những xích mích liên miên trên Biển Đông, nơi các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc đang động chạm với các yêu sách đối kháng của một số nước Đông Nam Á.

Vụ cãi cọ gần đây nhất là với Philippines. Tháng trước, một tàu hải quân Philippines đã cố tìm cách bắt vài tàu Trung Quốc mà theo Philippines là đang đánh bắt cá bất hợp pháp gần một quần đảo tranh chấp. Nhóm đảo này không thể không được biết tới, với hai tên khác nhau: bãi cạn Scarborough theo cách gọi của Philippines, và Hoàng Nham đảo theo cách gọi của Trung Quốc. Tàu hải giám Trung Quốc đã nhanh chóng có mặt tại hiện trường để ngăn chặn, không cho Philippines bắt giữ ai.

997. Vì sao Philippines đương đầu với Trung Quốc?

The Diplomat

Vì sao Philippines đương đầu với Trung Quốc?

Tác giả: James R. Holmes

Người dịch: Dương Lệ Chi

14-05-2012

Philippines chẳng có hy vọng gì khi so sánh với Trung Quốc chỉ đơn thuần về mặt quân sự. Nhưng có những lý do lịch sử để giải thích vì sao họ sẽ không lùi bước trước Trung Quốc ở biển Đông.

Tháng trước, tôi đã viết một bài trên báo Global Times, trong bài đó tôi lưu ý rằng, Hải quân Trung Quốc để cho giới lãnh đạo nước này triển khai các tàu giám sát phi quân sự và các tàu chấp pháp, khi thực thi chính sách đối đầu đang diễn ra ở bãi cạn Scarborough. Họ có thể phát triển chính sách cây gậy nhỏ, dường như không khiêu khích, trong khi đang nắm giữ cây gậy lớn, đó là năng lực hải quân áp đảo, do đó họ để dành sự lựa chọn leo thang.