10.427. Độc tố kim loại nặng trong thảm họa Formosa

13-10-2016

Lời dịch giả: Formosa làm ô nhiễm môi trường là một thảm họa lớn xảy ra trên đất nước Việt Nam. Cá chết, thợ lặn tử vong (không rõ nguyên nhân) và ngộ độc đồng là hiện thực (1 và 2), hiện thực này đã cảnh báo, đánh thức mọi người để đề phòng hiểm họa. Nhưng thảm họa này không hẳn đã kết thúc khi Formosa xin lỗi và đền bù $500 triệu đô, không hẳn đã kết thúc khi lãnh đạo khai tiệc ăn cá như cơn nguy hiểm đã qua.

Đây có thể chỉ là thảm họa Formosa phần nổi. Phần chìm nguy hiểm gấp bội vì mắt thường không thấy được nó, nó tác động tích tụ nhiều tháng, nhiều năm cho đến khi nó bộc phát, công phá thì nạn nhân sẽ không chỉ một vài thợ lặn, thậm chí có thể cả huyện, cả tỉnh, cả thế hệ trẻ em. Nó là độc tố kim loại nặng hòa tan bởi axit ngấm vào nguồn nước, sinh vật, cá, tôm. Qua quá trình hiện đại hóa người Nhật đã phải gánh chịu hậu quả nặng nề và đã hiểu rõ về nó, được thống kê trong danh sách “Bốn bệnh ô nhiễm lớn của Nhật Bản” (3).

9721. Sự thật về độ an toàn của hải sản ở Hà Tĩnh, Quảng Bình

FB Bạch Hoàn

24-8-2016

Theo báo cáo dưới đây, Chi cục vệ sinh an toàn thực phẩm Hà Tĩnh đã lấy 9 mẫu thủy hải sản vào ngày 5-8 tại Kỳ Anh và Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh để kiểm nghiệm. Kết quả kiểm nghiệm như sau:

Ảnh: FB Bạch Hoàn

– 01 mẫu cá trạng buồn có hàm lượng cadimi là 0,79mg/kg, vượt ngưỡng giới hạn cho phép là 0,05 mg/kg.

– 05 mẫu hải sản bị phát hiện có Cyanua, gồm: Cá mỏ neo là 3,9mg/kg; cá đuối, ghẹ ba mắt là 0,8mg/kg; hai mẫu cá khác hàm lượng 0,5-0,6mg/kg.

8266. Tại sao cá biển chết hàng loạt dọc bờ biển Việt Nam?

Nguyễn Duy Vinh

13-5-2016

Câu trả lời đơn giản nhất là vì môi trường nước biển trong đó cá đang sống yên lành đã thay đổi quá lớn và quá đột ngột.

Bốn mươi lăm ngàn mét khối (45.000 m3) mỗi ngày đêm là công suất xả thải của nhà máy sản xuất gang thép tại Vũng Áng. Nước xả thải được phun ngầm sâu 17 mét dưới đại dương mỗi ngày từ nhà máy của tập đoàn Formosa Hà Tĩnh này là nguyên nhân chính đã gây ra cuộc thảm họa môi trường to lớn chưa từng thấy trong lịch sử Việt Nam. Cá chết trôi dạt vào bờ trải dài suốt 250 km đường biển Việt Nam bắt đầu từ Vũng Áng chạy xuống tận Lăng Cô.

Cá và các hải sản khác như nghêu sò mực (và san hô) chết hàng loạt trôi dạt vào bờ và ước lượng tổng cộng số cá chết hiện nay lên đến khoảng 200 tấn tức là khoảng xấp xỉ một triệu con (cứ cho mỗi con trung bình cân nặng khoảng 200 gram).

8120. ‘Bài học cay đắng vụ cá chết hàng loạt’

BBC

3-5-2016

Có nghi vấn vụ thảm họa môi trường ven biển miền trung ở Việt Nam vừa qua là do nguyên nhân con người gây ra, nhà chức trách đang tiếp tục điều tra. Ảnh: ĐSPL

Nhận thức của người dân Việt Nam càng ngày càng rõ hơn về tác động của những nhà máy công nghiệp và đặc biệt là các nhà máy luyện kim, vì vậy Việt Nam phải rút ra bài học ‘không thể coi thường’ hoặc ‘hoàn toàn tin tưởng’ những số liệu báo cáo tài liệu mà nhà công nghiệp – sản xuất tự cung cấp, theo quan điểm của một chuyên gia đúc và luyện kim của Việt Nam.

Bài học là không được ‘lơ là kiểm soát’ những vấn đề hệ trọng như tác động đến môi trường khi vận hành nhà máy, Kỹ sư Phạm Chí Cường, Chủ tịch Hội Khoa học, kỹ thuật đúc – luyện kim Việt Nam nói với BBC nhân sự cố môi trường làm cá chết hàng loạt ở một số tỉnh duyên hải miền Trung của Việt Nam mới đây, mà nguyên nhân có thể do con người trong quá trình sản xuất, sinh hoạt gây ra.

8117. “Có nhiều điều ủng hộ cho khả năng bị nhiễm độc”

Deutsche Welle

Rodion Ebbighausen thực hiện

Dịch giả: Phan Ba

2-5-2016

Một con cá lớn nằm chết trên bãi biển. Nguồn: Getty images/ AFP

Sau vụ cá chết hàng loạt trước bờ biển miền Trung Việt Nam, các nguyên nhân gây ra vẫn còn chưa được rõ. Trao đổi với trang Làn Sóng Đức, một nhà hải sinh học giải thích những nguyên nhân nào là có thể.

Làn Sóng Đức: Người ta xem xét đến những nguyên nhân nào cho một vụ cá chết hàng loạt như vậy?

Kim Detloff: Khi có những vụ chết hàng loạt như vậy xuất hiện trong thế giới động vật thì thông thường khả năng nhiễm độc là rất có thể. Có những khả năng khác, ví dụ như tảo nở hoa tự nhiên, bệnh vì virus hay vì vi khuẩn, cũng có thể là từ những sự kiện thuộc địa chấn học như động đất dưới biển hay khí thoát ra dưới đại dương. Nhưng những sự kiện như vậy thường là bị giới hạn tại một địa phương. Nhưng theo thông tin của tôi thì cả một dãi bờ biển dài 200 kilômét đã bị liên lụy. Điều đó ủng hộ cho khả năng nhiễm độc nhiều hơn.

8116. Ngư dân Vĩnh Thái (Quảng Trị): Biển vẫn bốc mùi thối

Đôi lời: Bài viết này đăng trên báo Giao Thông lúc 13h33′, ngày 3-5-2016 tại địa chỉ này, nhưng chẳng được bao lâu đã bị gỡ bỏ. Xin được đăng lại đây để hầu bà con.

_____

Giao Thông

Tạ Vĩnh Yên

3-5-2016

Ngư dân xã Vĩnh Thái, Vĩnh Linh, Quảng Trị không đánh bắt được một con cá nào trong chiều 2/5. Ảnh: Tạ Vĩnh Yên

Nhiều ngày nay, người dân bãi ngang vùng biển Vĩnh Linh (Quảng Trị) nói gần bờ không còn cá, biển vẫn bốc mùi thối, bà con thu lưới, lừ, bẫy lên bờ phơi nắng, mỏi mòn chờ ngày ra khơi lại.

Gần bờ không còn cá 

Chiều ngày 2/5, PV Báo Giao thông cùng ngư dân thôn Tân Mạch (xã Vĩnh Thái, Vĩnh Linh) ra khơi. Khi thuyền cách bờ khoảng 300m ngư dân bắt đầu tắt máy để thu những chiếc lừ lưới (bẫy mực, ghẹ, cá). 

Anh Nguyễn Tất Tú (23 tuổi, ngư dân thôn Tân Mạch) nói: “Dạo ni nước ở gần bờ đang bị đục màu, ra tới đây cũng vậy. Đoạn thả lừ này mực nước khoảng 15-20m thôi. Như mấy mùa hè khác thì thấy đáy màu vàng vàng nhưng dạo này nước biển tối màu, bẩn nên không thấy cát ở đáy”.

Sau đó, hơn 20 chiếc lừ được lần lượt kéo lên nhưng không hề có một con cá, mực nào. Chỉ được duy nhất một con ghẹ. Tú lắc đầu nhìn tôi nói: “Cái lừ lưới này đặt từ đầu tháng 3. Đầu tháng 3 vẫn còn cá, mực vào, mỗi ngày bán ít nhất cũng phải 500 nghìn đồng. Ngày trúng được mực thì bán tới 2-3 triệu đồng. Nhưng kể từ ngày cá chết dạt nhiều vào bờ biển cũng là lúc lừ không có cá, lâu lâu chỉ  có vài con ghẹ”.

8084. Lãnh đạo tắm biển và ăn hải sản: biển an toàn?

Tịnh Mộc Thường

1-5-2016

Lãnh đạo Đà Nẵng tắm biển. Nguồn: clip Zing

Mấy ngày qua báo chí đăng tin các lãnh đạo Trung Ương (1), địa phương đi tắm biển (2-3), ăn hải sản nhằm mục đích thông báo với người dân và du khách rằng biển vẫn an toàn, hải sản vẫn an toàn. Hành động đó rất đáng được hoan nghênh, vì họ đã tìm cách lấy lại niềm tin, góp phần giảm thiệt hại kinh tế (cho bà con đi biển, cho địa phương). Tôi không cho rằng họ làm “màu” để đánh bóng mà đó là hành động thực tâm với trách nhiệm của những người làm quản lý để góp phần giải quyết vấn đề.

Mặc dù vậy, việc làm này cũng không thể trả lời được câu hỏi: biển có còn ô nhiễm hay không? Hành động của họ không chứng chứng minh được biển an toàn, cá an toàn. Có thể tắm một lần, ăn một lần thì không bị nhiễm độc nhưng nếu tắm hay ăn cá biển 5-7 lần thì sao? Cách giải quyết tốt nhất và khôn ngoan nhất đó là công bố kết quả phân tích khoa học các mẫu nước biển, mẫu trầm tích và cá trong vùng biển liên quan để bà con dân chúng được rõ. Để dân biết là biển có còn nhiễm độc không và nếu còn thì lượng độc chất có nằm trong ngưỡng an toàn hay không.

7990. Chuyện bé như hạt gạo hay thảm họa quốc gia: Nguy cơ ngộ độc kim loại nặng ven biển miền Trung và những tác hại lâu dài

Vietnam Journal of Science

ThS. Trần Thị Thanh Thoả¹, Thiều Mai Lâm ², và GS.TS. Trương Nguyện Thành³

26-4-2016

¹ Khoa Sinh học, Trường Đại học Thủ đô Tôkyo, Nhật Bản (thoa.tran@riken.jp)

²Viện Khoa học Cao phân tử, Đại học Kỹ thuật Virginia, Mỹ (thieu@vt.edu)

³Khoa Hóa Học, Đại Học Utah, Mỹ (Thanh.Truong@utah.edu)

Cá chết hàng loạt ở bãi biển miền Trung. Nguồn: internet

Hiện tượng cá biển chết hàng loạt ở Vũng Áng và dọc bờ biển dài hàng trăm km ở các tỉnh miền Trung đã khiến dư luận cả nước quan tâm, bức xúc, cuộc sống của nhân dân các tỉnh liên quan gần như bị đảo lộn [1]. Biển và nguồn lợi biển không chỉ là nguồn sống của rất nhiều ngư dân dọc bờ biển, nó còn là một trong những nguồn kinh tế trọng yếu của nước ta. Bên cạnh đó, việc ngộ độc do ăn đồ biển nhiễm độc đã khiến người dân trở nên hoang mang. Những hiện tượng tương tự như thế này và hậu quả nghiêm trọng của nó đã từng được ghi nhận trong lịch sử môi trường thế giới [2].  Do tính nghiêm trọng của vấn đề, ngay khi hiện tượng này xảy ra, GS.TS Trương Nguyện Thành đã lập tức cảnh báo vào ngày 20 tháng 4 năm 2016 trên Mạng Kết Nối Các Nhà Khoa Học Việt Nam ở Toàn Cầu [3].

Với nghi vấn là việc cá chết liên quan đến nhiễm độc kim loại nặng (KLN) và những tác hại lâu dài của nó, giáo sư và cộng sự đã có bài viết trao đổi về vấn đề này dưới góc nhìn của những người làm khoa học.