Trần Văn Thọ
6-12-2015
Mở đầu:
Gần đây vấn đề thế nào là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN) được bàn đến tương đối nhiều và được dư luận quan tâm. Dân chúng không thể không quan tâm đến vấn đề này vì đây là một định hướng cơ bản xây dựng đất nước của đảng cầm quyền. Nhưng vấn đề tối quan trọng như vậy mà cho đến nay chưa được giải thích rõ, ngay cả giới nghiên cứu trong đảng cũng chưa đưa ra một giải thích đầy đủ. Điều đó nói lên bản chất của vấn đề này: Đảng Cộng sản VN tuy phải tiến hành đổi mới (chuyển sang kinh tế thị trường) nhưng vẫn muốn duy trì chủ nghĩa xã hội, ít nhất là trên nguyên tắc, nên đã đưa ra khái niệm kinh tế thị trường định hướng XHCN để tự xác định là không thay đổi đường lối cơ bản lâu dài, còn đổi mới chỉ là sách lược trong thời quá độ. Nhưng như vậy lại gây ra mâu thuẫn về lý luận và thực tiễn giữa hai khái niệm kinh tế thị trường và chủ nghĩa xã hội. Thực tiễn ngày càng diễn ra sôi động nên không thể không có giải thích rõ hơn về mặt lý luận. Đó là lý do có sự bàn luận sôi nổi gần đây về khái niệm, về lý luận về nền kinh tế thị trường XHCN. Có thể nói lần đầu tiên vấn đề này được vài người có thẩm quyền trong bộ máy nhà nước công khai bàn luận, giải thích trên mặt báo dù rằng vấn đề kinh tế thị trường định hướng XHCN đã được đưa ra thành chủ trương từ hơn 20 năm nay.1