BBC NEWS
Hoạt động blog trên khắp thế giới
Trong một ấn bản đặc biệt, tổ chức World Service programme Digital Planet đã lưu ý đến vai trò của hoạt động blog, kiểm duyệt và nhà báo công dân. Trong đó đặc biệt đề cập đến các blogger ở Việt Nam, Cuba và Trung Quốc
Thứ Năm, ngày 18-6-2009
“Có khoảng 18 đến 20 triệu người dùng Internet được ghi nhận ở Việt Nam, trong số đó có từ hai tới ba triệu người đang viết hoặc đọc blog mỗi ngày,” theo ông Nguyễn Giang, trưởng ban Việt Ngữ đài BBC cho biết.
“Việt Nam có một đội quân blogger vẫn trao đổi thông tin và các quan điểm với nhau, và họ thảo luận tất cả mọi loại chủ đề trên mạng trực tuyến từ chuyện trần tục cho tới vấn đề chính trị,” ông nhận xét thêm.
Dân chúng Việt Nam quan hệ với nhau chặt chẽ trên mạng, còn chính phủ thì tỏ ra quan tâm muốn có mạng internet.
“Đóng góp của chính phủ cho sự phát triển Internet là to lớn,” ông Nguyễn đánh giá.
“Internet băng thông rộng phổ biến ở Việt Nam và các quán cafe Internet cung cấp dịch vụ truy cập internet với giá rất rẻ”.
Americo Martins, biên tập viên tại Mỹ của Ban Thế giới đài BBC, đã nói rằng các blog đang trở nên quan trọng tại Cuba bất chấp cơ sở hạ tầng truyền thông nghèo nàn.
“Thật sự các bạn sẽ rất khó khăn mới vào được mạng internet cho hoàn hảo và rất ít người được quyền sử dụng máy tính.
“Tôi tới Cuba năm ngoái và đã rất vất vả để cố lên mạng internet.
Cơ sở hạ tầng kỹ thuật nghèo nàn đã làm cho những người Cuba trở nên tinh thông trong việc chế tạo ra những cách đi vòng (qua khó khăn) để giải quyết vấn đề của họ.
“Các sinh viên bán cách truy cập internet của họ cho những người hàng xóm và họ cũng lại làm tương tự đối với các cán bộ nhà nước,” ông Martins cho biết.
“Một số lượng kha khá người Cuba có cách truy cập internet, thường là bằng cách sử dụng những thủ thuật bất hợp pháp và chuyện này đang trở nên phổ biến hơn,” ông nói thêm.
Hoạt động blog cũng đang bùng nổ ở Trung Quốc, nơi mà giờ đây có lượng người sử dụng mạng trực tuyến đông nhất thế giới.
“Đúng hơn một phần tư dân số tham gia vào mạng trực tuyến theo một cách này hay cách khác và khoảng 150 triệu blog hoặc những người dõi theo các nội dung trên blog,” theo lời ông Shirong Chen, biên tập viên ban Trung Quốc của đài BBC.
“Dân chúng không chỉ đang tham gia vào hoạt động blog vì những chuyện cá nhân của họ mà họ còn đưa vào blog những chuyện chính trị, cũng như những nội dung nhạy cảm.
“Bạn có thể tìm được mọi chủ đề và lời khuyên trong thế giới blog Trung Quốc,” ông nói.
Ngăn chặn và kiểm duyệt
Bất chấp tính phổ biến của hoạt động blog, nhiều người sử dụng mạng phải đối mặt với những hạn chế về những điều mà họ có thể đọc và nói được trên mạng trực tuyến.
Trung Quốc đang có những kế hoạch đưa những hệ thống lọc thông tin vào các máy tính cá nhân mới được sản xuất để từ đó sẽ hạn chế việc truy cập vào nội dung khiêu dâm hoặc bạo lực.
Nhiều người nghi ngờ rằng việc này là một cách khác để tránh cho dân chúng không tiếp cận được những nội dung nhạy cảm hoặc nội dung có ý kiến chính trị khác biệt.
“Các nhà chức trách Trung Quốc đã trở nên tinh vi hơn trong việc ngăn chặn các hoạt động trên internet,” ông Chen nhận xét.
“Chính quyền Trung Quốc đặt ra những nhóm người làm việc (trong các ban bộ kiểm duyệt) để đảm bảo rằng nội dung nhạy cảm sẽ không được công bố và giờ đây họ đang yêu cầu những nhà sản xuất máy tính cá nhân cài đặt phần mềm để ngăn chặn việc truy cập vào những trang web nào đó và có khả năng ngăn chận kể cả một số blog nào đó.
“Phần mềm này sẽ có khả năng chặn những địa chỉ trang web cụ thể và các câu văn cụ thể theo cách chúng được viết vào trong mã nguồn.
“Họ không chỉ chặn các thông tin hay yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ internet loại bỏ các thông tin đó ra khỏi mạng trực tuyến, việc mà họ đã làm trong tuần kỷ niệm cuộc tàn sát ở Thiên An Môn, khi người Trung Quốc bắt đầu chặn các mạng xã hội như Twitter, Flickr và một số blog,” ông Chen nói.
“Trên thực tế một blogger đã nhận ra rằng blog của anh ta đã bị chặn bởi những người bạn gửi tin nhắn cho anh và hỏi vì sao họ không đọc được nó.
“Bản thân của các blogger đã trở nên sành sỏi hơn và đang cố tránh những sự kiểm duyệt và tránh các hệ thống lọc kỹ thuật bằng cách sử dụng dấu chấm hoặc dấu nối ở khoảng giữa các câu văn,” anh cho biết thêm. *
“Ở Trung Quốc và Việt Nam quí vị nhìn thấy một hệ thống cố kiểm soát về mặt chính trị những gì được đề cập đến ở đó, thế nhưng dân chúng được vào mạng internet,” ông Martins nói.
“Tại Cuba thì lại có một câu chuyện hoàn toàn khác, bạn nhìn thấy có rất ít người sử dụng blog, điều này làm cho các nhân viên an ninh có lợi thế để biết ít nhiều rằng ai là những người đang sử dụng blog, vì thế nhân viên an ninh đôi khi hăm doạ và hành hung (người sử dụng blog).
“Một số người sử dụng blog bị bắt hoặc các nhân viên an ninh cố làm mất uý tín các blogger bằng cách nói rằng các blogger nhận tiền của Hoa Kỳ (để viết blog).
“Về lý thuyết bạn có thể đưa lên blog mọi thứ và nhiều người làm vậy cho tới khi chính quyền thực sự bắt đầu gây sức ép lên một số người đó,” ông nói.
Blogger nổi tiếng nhất ở Cuba là một phụ nữ được gọi là Yoani Sanchez, từng viết những câu chuyện về cuộc sống hàng ngày của cô trên một trang web có tên là “Generation Y”.
“Bản thân Sanchez không có điều kiện truy cập vào blog, nhưng cô đã gửi thư điện tử (email) các bài viết cho bạn bè ở nước ngoài và chính những người nầy đưa chúng lên blog cho cô bằng tiếng Tây Ban Nha rồi dịch ra vài ngôn ngữ khác,” ông Martin kể.
“Blog cá nhân nầy có sức mạnh ghê gớm ở một xứ sở như Cuba, và cô đã trở thành một nhân vật gây ấn tượng đến người khác bởi vì cô viết về cuộc sống hàng ngày của cô và đó chính là điều chọc tức chính quyền.
“Hoạt động hàng ngày của người Cuba được phơi bày lên cho báo chí thế giới, tình trạng thiếu lựa chọn của họ (trong nhiều lãnh vực) và thiếu hàng hóa để mua sắm của họ, cô đã trở thành một người nổi tiếng vì đã phơi bày những điều ấy và phô bày cho thấy đời sống khó khăn hiện tại ở Cuba ra làm sao.”
Cô Sanchaz đã được tạp chí TIME bình chọn năm 2008 như là một trong những người có ảnh hưởng nhất trên thế giới [(mời bấm vào xem blog của cô, nó được TIME bình chọn là một trong 25 blog hàng đầu năm 2009)] mặc cho thực tế rằng cô có ảnh hưởng ở nước ngoài và chỉ nổi tiếng đối với công an, Nhà nước và những thế lực kiểm soát hệ thống internet ở Cuba.
“Chính phủ Việt Nam đã và đang học được nhiều từ Đảng Cộng sản Trung Quốc trong cách kiểm soát phương tiện truyền thông,” ông Nguyễn nhận xét.
“Chính phủ nước này đã làm ngơ trong 10 năm qua bởi tiền đề mà dựa trên đó để cải cách Việt Nam, chúng tôi chỉ mới mở cửa về mặt kinh tế.
“Họ thừa nhận rằng công nghệ và internet là một bộ phận của nền kinh tế, cho nên họ bỏ qua việc kiểm soát hoàn toàn internet,” ông cho biết thêm.
Hoạt động blog xuất phát từ Nhà nước
Nhiều blogger chính trị nổi tiếng ở Việt Nam, ví dụ như “ChangeWeNeed” và “Osin”, được mọi người nghĩ rằng họ có những nguồn tin ở cấp cao bên trong chính quyền và những nhân vật cao cấp nầy tiết lộ những vụ bê bối chính trị.
Họ là ai, hoặc có bao nhiêu người đứng đằng sau blog “ChangeWeNeed” vẫn còn là một điều bí mật, thế nhưng họ khẳng định là đã gặp gỡ những nhà lãnh đạo quân sự của Việt Nam.
Blog nổi tiếng khác có tên là “Dòng Sông Xanh”, blog nầy đã chỉ ra tất cả những nhà chính trị và quan chức chính quyền đang lái dụng những chiếc xe hơi đắt tiền.
“Blogger đó đã kể tên nhiều người và chính quyền đã không có bất cứ động thái nào để phủ nhận chuyện này,” ông Nguyễn giải thích.
“Dường như các blogger nầy đang ở chức vụ rất vững vàng trong hệ thống Cộng sản ở Việt Nam và có được quyền để tiếp cận thông tin.
“Nhiều blogger làm việc cho Nhà nước và truy cập internet qua các máy tính của chính chính quyền,” ông cho biết.
Tại Trung Quốc, người dân được khuyến khích viết blog để đồng cảm với chính quyền.
“Những blog này một phần xuất phát những người tin tưởng vào hàng ngũ chính quyền, thế nhưng cũng có những bài báo nói về những người mà nhiệm vụ của họ là để “cấy” các blog vào trong thế giới của các blog, để thúc đẩy chính quyền theo hướng mà họ muốn,” ông Chen phân tích.
“Một số blog tỏ ra khéo léo, song có một số nói thẳng về đường lối của đảng.
“Nhiều bllogger đang sử dụng blog của họ như là một thứ vũ khí chính trị để chiến đấu cho tự do và các quyền của chính họ,” ông nói.
Đời sống hai mặt
Ở Việt Nam, nhiều nhà báo đã và đang trở nên hiểu biết rõ về tiềm năng mạnh mẻ của các blog.
“Vào ban ngày, một số blogger có thể làm việc cho các tờ báo của nhà nước, họ viết những bài báo có nội dung giống nhau để tán dương chính phủ làm những công việc rất tốt đẹp, thế nhưng vào ban đêm họ viết vào những blog của riêng họ với nội dung hoàn toàn khác,” theo lời ông Nguyễn.
Còn theo ông Martins: “Các blogger đang trở nên có ảnh hưởng nhiều hơn và quí vị có nhiều nhà báo viết blog từ hệ thống truyền thông truyền thống đã quyết định hoặc là từ bỏ mọi thứ hoặc là hướng tới những cuộc sống hai mặt.”
“Họ đang trở nên có ảnh hưởng hơn bởi vì họ đưa ra một quan điểm khác biệt và thông tin khác biệt, các thứ thông tin và quan điểm mà các phương tiện truyền thông nhà nước không đề cập đến,” ông nhận xét.
Digital Planet là chương trình phát thanh và truyền hình của Ban Thế giới Đài BBC phát vào thứ Ba, 12 giờ 32 phút và phát lại vào 16 giờ 32 phút, 20 giờ 32 phút và vào thứ Tư lúc 0 giời 32 phút giờ GMT. (lấy giờ nầy và + thêm 7 giờ = giờ ở VN)
Hiệu đính: Trần Hoàng
* Thay vì viết Thiên An Môn thì sẽ bị hệ thống kiểm duyệt không cho hiện ra các trang viết về các đề tài ấy, các blogger viết tiếng Trung Quốc vào hộp search của trang google.com, bing.com, hoặc của yahoo.com:
Thiên-An-Môn, hoặc Thiên.An.Môn.
Hai cách nầy đi vòng qua hệ thống kiểm duyệt, nhờ thế họ vẫn đọc được các tin bị cấm đọc.
——————————————
BBC NEWS
Blogging all over the world
In a special edition, World Service programme Digital Planet looked at the role of blogging, censorship and citizen journalism in a special edition. In particular it considered bloggers in Vietnam, Cuba and China.
Thursday, 18 June 2009
“There are about 18 to 20 million web users registered in Vietnam, of which two to three million are blogging everyday,” said Giang Nguyen, head of the BBC’s Vietnamese service.
“Vietnam has an army of bloggers that exchange information and views, and they discuss all sorts of topics online from mundane stuff to politics,” he added.
The Vietnamese are well connected and the government is keen on the web.
“The government’s contribution to the internet’s development is huge,” said Mr Nguyen.
“Broadband internet is popular in Vietnam and internet cafes provide very cheap internet access”.
Americo Martins, Americas editor for the BBC’s World Service, said blogs were becoming important in Cuba despite the poor communications infrastructure.
“You really have a hard time getting a decent connection and very few people have access to computers.
“I went to Cuba last year and had a really hard time trying to connect to the internet.
The poor technical infrastructure has made Cubans masters in creating workarounds for their problems.
“Students sell their internet access to their neighbours and they also do the same in public offices,” said Mr Martins.
“A good number of Cubans have access to the internet, usually using illegal tricks and it is becoming more popular,” he added.
Blogging is also booming in China, which now has the biggest net using population in the world.
“Just over one quarter of the population goes online in one form or another and about 150 million blog or follow blogs,” said Shirong Chen, editor of the BBC’s Chinese service.
“People are not only blogging for their personal journeys but they blog on political, sensitive stuff as well.
“You can discover all sorts of topics and tips in the Chinese blogosphere,” he said.
Block and censor
Despite the popularity of blogging, many net users face restrictions on what they can do and say online.
China has plans to put filters on new PCs made that will limit access to pornographic or violent content.
Many suspect that this is another way to keep people away from sensitive or dissenting political material.
“The Chinese authorities have become more sophisticated in their blocking of internet activities,” said Mr Chen.
“The Chinese have teams of people to ensure that the sensitive stuff does not get published and they are now asking PC makers to install software to block access to certain sites that could very well include some blogs.
“The software will probably be able to block specific web addresses and phrases as they will be written into the source code.
“They do not just block stuff or ask the internet service providers to take stuff offline, which they have done during the week of the Tiananmen Square anniversary, the Chinese started to block Twitter, Flickr and some blogs,” said Mr Chen.
“In fact one blogger noticed that his blog was blocked by his friends texting him and asking why they couldn’t read it.
“Bloggers are themselves becoming more sophisticated and are trying to avoid the censors and the technical filters by using dot or a hyphen in-between the phrases,” he added.
“In China and Vietnam you have a system that tries to control politically what is mentioned there but people have access to technology,” said Mr Martins.
“In Cuba it is a completely different story, you have very few people blogging to start with, this gives the security people an advantage of knowing more or less who they are, so they go for physical intimidation sometimes.
“Some of them are arrested or they try to discredit the bloggers by saying they receive money from the US.
“In theory you could blog about anything and lots of people do until the government really starts putting pressure on some of these people,” he said.
The best known blogger in Cuba is a woman called Yoani Sanchez who blogs about her daily life on a website called “Generation Y”.
“Sanchez doesn’t have access to a blog herself but has to e-mail the text to friends abroad and it’s them who publish the blog for her in Spanish and translate it into several different languages,” said Mr Martins.
“This aspect of a personal account is very powerful in a place like Cuba, she became a personality because she blogs about her daily life and that’s what annoys the government.
“The daily routine of Cubans is exposed to the press of the world, their lack of choice and lack of things to buy, she became a celebrity by exposing this and showing how difficult life is in Cuba.”
Ms Sanchez was chosen in 2008 by Time magazine as one of the most influential people in the world, despite the fact that she is influential abroad and is only well known to the police, the State and the forces that control the internet in Cuba.
“The Vietnamese government have learnt a lot from the Chinese Communist Party in how to control the media,” said Mr Nguyen.
“The government has overlooked the past 10 years because the premise of the Vietnamese reform, is that we have just opened up the economy.
“They assume that technology and the internet is part of the economy, so they overlooked the whole control of the internet,” he said.
Blogging from the State
Many popular political bloggers in Vietnam, such as “ChangeWeNeed” and “Osin”, are thought to have high-level sources inside government who leak political scandals.
Who or how many people are behind the “ChangeWeNeed” blog remains a secret but they claim to have met with Vietnamese military leaders.
The other well known blog is called “Green River” which has identified all the politicians and government officials who drive expensive cars.
“That blogger has named everybody and the government has not made any move to deny it,” explained Mr Nguyen.
“It seems they are very well placed in the Communist system in Vietnam and have access to info.
“Many bloggers work for the State and access the internet through the government’s own computers,” he said.
In China, people are encouraged to write blogs sympathetic to the government.
“These blogs partly come from those who do believe in the government line but there are also reports of people whose job it is to plant blogs in the blogosphere, to push the government lines,” said Mr Chen.
“Some of the blogs are subtle, but some give the straightforward party line.
“Many bloggers are using their blogs as a political weapon to fight for their own freedom and rights,” he said.
Double life
In Vietnam, journalists have woken up to the potential of blogs.
“During daylight, some of the bloggers may work on government newspapers, they produce the same articles praising the government for doing very good things but at night they write their blogs which is totally different,” said Mr Nguyen.
Said Mr Martins: “Bloggers are becoming more influential and you have a lot of blog journalists from the traditional media that just decided to either give up everything or lead double lives.”
“They are becoming more influential because they offer a different point of view and information that the traditional media doesn’t provide,” he said.
Digital Planet is broadcast on BBC World Service on Tuesday at 1232 GMT and repeated at 1632 GMT, 2032 GMT and on Wednesday at 0032 GMT.
Bài đã đăng trên trang Ba Sàm 2009, nhưng bị tin tặc xâm nhập, xóa mất, nay đăng lại, nên không còn các phản hồi ban đầu của độc giả.
Thích bài này:
Thích Đang tải...
BA SÀM 