CanhCo
17-8-2016
Năm 2012 trên Cánh cò có bài “Cường hào ác bá đỏ”, lúc ấy tập trung vào vụ án khu cống Rộc của anh em Đoàn Văn Vươn với các chi tiết:
“7 giờ 30 phút ngày 5-1, hơn 100 cán bộ công an, quân đội và đại diện các ban ngành chức năng tiến hành cưỡng chế hơn 50 ha đầm nuôi trồng thủy sản, trồng cây ăn quả tại vùng bãi bồi của Đoàn Văn Vươn tại khu cống Rộc, xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng. Khi các cơ quan tiến hành cưỡng chế đã bị gia đình ông này quyết liệt chống trả lại bằng vũ khí trong đó có chất nổ và súng hoa cải gây thương tích nặng cho một số công an trong đó có một thượng tá chỉ huy vụ cưỡng chế này.”
Đó là cường hào lớn, cường hào có môn bài có cương lĩnh và có cả Quốc hội phía sau. Còn cường hào nhỏ như “cái đêm hôm ấy đêm gì” hay “mùa sưu thuế ở Thanh Hóa” thì cả nước làm sao đếm xuể.
Vậy cường hào là ai và ác bá là kẻ nào.
Theo nhiều tự điển lẫn các tác phẩm văn học viết về hai nhóm này thì cường hào là chính quyền cấp thấp xuất hiện từ thời Pháp thuộc, có nhiệm vụ thay chính phủ bảo hộ lo việc thu thuế, quản lý nhân khẩu và các thủ tục hành chánh khác. Những chức vụ như chánh tổng, hay có nơi gọi là cai tổng, lý trưởng, hương quản . . .là kẻ thù của dân chúng bởi sự hống hách lạm quyền và nhất là dẫm lên luật pháp muốn bắt giữ, tra khảo hay tống giam ai cũng được để từ đó khi nghe tới hai chữ cường hào là người dân phát khiếp, run rẩy như thấy cọp về làng.