2929. CHÍNH PHỦ VAY 1 TỶ USD

LS Ngô Ngọc Trai

Chính phủ bảo lãnh khoản vay 750 triệu USD cho tập đoàn Vinashin có phải là một quyết định về chính sách tài chính tiền tệ quốc gia không? Quốc hội có quyết định gì về việc này không?  Nếu câu trả lời là không thì rõ ràng lâu nay quốc hội đã buông lơi thẩm quyền mà hiến pháp đã trao cho và chính phủ đã vượt quá thẩm quyền của mình theo hiến pháp và pháp luật.  Quốc hội đã không thực hiện quyền mà hiến pháp trao cho, còn chính phủ không có quyền thì lại thực hiện.

04-09-2014

BBC đưa tin chính phủ phát hành trái phiếu quốc tế vay 1 tỷ USD nhằm mục đích đảo nợ cho các khoản vay trước đó vào các năm 2005, 2010. Trong đó khoản vay năm 2005 số tiền 750 triệu USD đưa cho Vinashin để rồi tập đoàn này phung phí thất thoát thua lỗ.

Trong bài phỏng vấn BBC ông Lê Đăng Doanh thắc mắc không biết chủ trương này của chính phủ đã báo cáo quốc hội hay chưa, và quốc hội có ý kiến gì về vấn đề này?

Vậy câu hỏi của ông Lê Đăng Doanh cần trả lời như thế nào và hiến pháp quy định thế nào về vấn đề này?

LS có ý kiến như sau:

Hiến pháp 1992 quy định quốc hội có quyền quyết định về chính sách tài chính tiền tệ quốc gia, còn chính phủ giữ vai trò thực hiện. Nội dung này sau đó được luật hóa tại Luật tổ chức quốc hội và Luật tổ chức chính phủ.

Nhưng hiến pháp 2013 lại quy định: quốc hội có quyền quyết định chính sách “cơ bản” về tài chính tiền tệ quốc gia. Thêm vào hai từ “cơ bản” và không thấy nói gì đến việc ai được thực hiện quyết định những cái không cơ bản còn lại.

Tại sao hiến pháp lại thêm hai từ “cơ bản” và chủ thể nào đã chủ ý đưa từ này vào nhằm mục đích gì?

Để trả lời câu hỏi này thì hãy hỏi bao nhiêu năm qua quốc hội có nắm quyền quyết định về chính sách tài chính tiền tệ quốc gia không? Các vấn đề như điều chỉnh lãi xuất tiền gửi ngân hàng, phát hành trái phiếu chính phủ huy động vốn trong nước và vốn quốc tế có phải là chính sách tài chính tiền tệ quốc gia không, lâu nay ai quyết định?

Việc dành nguồn tài chính 30 nghìn tỷ để cứu trợ thị trường bất động sản hay dành nguồn tài chính không biết bao nhiêu tỷ để thu mua nợ xấu ngân hàng có phải là chính sách tài chính tiền tệ quốc gia không và ai quyết định?

Việc cho phép độc quyền sản xuất vàng miếng SJC hay cấm nhập khẩu vàng miếng có phải là quyết định về chính sách tài chính tiền tệ quốc gia không. Nếu có thì Ngân hàng nhà nước đã tự ý quyết định chính sách này thay vì quốc hội.

Hay việc chính phủ bảo lãnh khoản vay 750 triệu USD cho tập đoàn Vinashin có phải là một quyết định về chính sách tài chính tiền tệ quốc gia không? Quốc hội có quyết định gì về việc này không?

Nếu câu trả lời là không thì rõ ràng lâu nay quốc hội đã buông lơi thẩm quyền mà hiến pháp đã trao cho và chính phủ đã vượt quá thẩm quyền của mình theo hiến pháp và pháp luật.

Quốc hội đã không thực hiện quyền mà hiến pháp trao cho, còn chính phủ không có quyền thì lại thực hiện.

Do vậy hiến pháp sửa đổi xuất hiện thêm hai từ cơ bản là nhằm tháo gỡ cái bất cập sai trái bao nhiêu năm qua đã tồn tại.

Tới đây thì trả lời câu hỏi của ông Lê Đăng Doanh là cái chủ trương vay 1 tỷ USD có cần phải qua quốc hội hay không? Vậy thì phải làm rõ chủ trương này có thuộc vấn đề chính sách “cơ bản” về tài chính tiền tệ quốc gia không?

Nếu cho đó là cơ bản thì phải qua quốc hội quyết định, còn nếu không thì không có gì cản trở chính phủ tự quyết.

Và nếu phát sinh tranh cãi có phải cơ bản hay không thì theo Hiến pháp 2013 Ủy ban thường vụ quốc hội có thẩm quyền giải thích hiến pháp, do vậy cơ quan này có lẽ có tư cách hơn cả trong việc xác định chủ trương của chính phủ có phải chính sách cơ bản về tài chính tiền tệ quốc gia hay không?

Nguồn: FB LS Ngô Ngọc Trai