NGUYỄN HỮU VINH BỊ BẮT, NHƯNG BA SÀM THÌ KHÔNG!

“Trung Quốc rồi sẽ đánh Việt Nam. Nhưng dù chiến tranh hay hòa bình, vẫn có một mạch ngầm luôn luôn chảy, đó là mạch ngầm khai dân trí”.

Anh Ba Sàm (Nguyễn Hữu Vinh) đã nói với chúng tôi như vậy từ bốn năm trước, khi trang Ba Sàm bắt đầu là một “điểm nóng chính trị” trong cộng đồng mạng, và anh rất ý thức được rằng mình đang phải đối mặt với nguy hiểm.

Thành lập từ ngày 9-9-2007, blog Ba Sàm đã đi cùng với mạch ngầm khai dân trí mà nhiều thế hệ người Việt Nam đã và đang đi, đồng thời tận dụng tối đa các tiện ích của Internet để mang tri thức đến cho mọi người. Từ những bài báo và bài dịch đầu tiên của Nguyễn Hữu Vinh trên blog Yahoo!360, cho đến sau này là các bài điểm tin trên hệ thống WordPress và sự đóng góp bài vở của rất nhiều biên tập viên, cộng tác viên, Ba Sàm đã mở ra một không gian báo chí tự do hơn, cởi mở hơn, nơi tri thức và sự tử tế được trân trọng và thúc đẩy hàng ngày.

Anh Ba Sàm tin rằng, quá trình “tự diễn biến” của mỗi con người Việt Nam trong vòng nô lệ cần được bắt đầu từ sự lưu chuyển của thông tin và tri thức, như cái cách mà anh, con trai của cựu Bộ trưởng Bộ Lao động Nguyễn Hữu Khiếu, đã “tự diễn biến” trong nhiều năm tiếp cận với các tài liệu “nhạy cảm” và giới trí thức tiến bộ.

Anh đã thực hiện tinh thần “phá vòng nô lệ” ấy, một cách nhẹ nhàng mà sâu sắc. Không cực đoan, không hô khẩu hiệu sáo rỗng, chỉ có những bản tin được “điểm” đúng giờ với phong cách chuyên nghiệp – chính xác, trung thực, dẫn nguồn đầy đủ – và đặc biệt là những bình luận hài hước, dí dỏm của anh. Chúng tôi tin rằng đó là những gì làm nên sự hấp dẫn của “Thông Tấn Xã Vỉa Hè – Ba Sàm”.

Và, tuy ủng hộ một nền dân chủ đa đảng, nhưng trang Ba Sàm đã và đang luôn luôn là một diễn đàn độc lập, phi đảng phái, phi lợi nhuận.

Ngày 5-5 vừa qua, trong bối cảnh xã hội sục sôi vì chuyện giàn khoan Trung Quốc trên biển, chính quyền đã thực hiện một hành động bất ngờ là… bắt khẩn cấp công dân Nguyễn Hữu Vinh theo Điều 258, Bộ luật Hình sự. Họ gọi những gì anh đang làm là… lợi dụng tự do dân chủ để xâm phạm lợi ích của nhà nước! Chúng tôi cho rằng, nếu như lợi ích của nhà nước xa lạ với tri thức và những sự thật xã hội mà Ba Sàm truyền tải đến vậy, thì rõ ràng đó là một thứ lợi ích có vấn đề, và nếu như một nhà nước dễ dàng bị tổn thương bởi việc công dân của mình thực thi các quyền tự do dân chủ đến vậy, thì rõ ràng đó là một nhà nước có vấn đề.

Trong nhiều năm qua, cùng với các biên tập viên, cộng tác viên của mình, Ba Sàm đã kiên trì phản đối Điều 258 cũng như các quy định pháp luật mơ hồ, phi lý khác vốn vẫn được dùng để đàn áp và giam cầm các nhà hoạt động đang đấu tranh cho một Việt Nam ngày càng tốt đẹp hơn. Chúng tôi thấy không có lý do gì để cho trang Ba Sàm, đứa con tinh thần của anh, dễ dàng bị vô hiệu hóa bởi chính những điều luật phi lý đó.

Trong phần kết bài viết “Ba Sàm 5 tuổi – tâm sự và tri ân” năm 2012, Ba Sàm đã viết rằng: “Hắn cũng tin là cách làm hiện nay sẽ ‘bất tử’, nên rủi mình có ham chơi mà lơ là bỏ bê công việc, cũng vẫn sẽ có các cộng sự ở khắp nơi cùng độc giả tiếp tục công việc hàng ngày này”.

“Ham chơi mà lơ là bỏ bê công việc” chỉ là một cách nói. Ba Sàm chưa bao giờ loại trừ khả năng bản thân bị bắt và phải bỏ lại công việc yêu thích của mình. Nhưng nếu tất cả những gì chính quyền mong muốn là giam giữ Nguyễn Hữu Vinh để vô hiệu hóa Ba Sàm thì họ đã nhầm. Nguyễn Hữu Vinh có thể bị bắt và bị giam cầm, nhưng Ba Sàm thì không, bởi cái anh để lại cho mọi người là tinh thần Ba Sàm, chứ không phải đơn thuần là những bản tin tự tay anh biên tập.

Chúng tôi, Đinh Ngọc Thu, Trịnh Hữu Long và các cộng tác viên âm thầm của trang Ba Sàm, không có lý do gì để từ bỏ tinh thần Ba Sàm, từ bỏ mạch ngầm khai dân trí mà anh và nhiều người đã, đang và sẽ đi. Chúng tôi cũng không có lý do gì để bỏ rơi các độc giả thân thiết của mình, những người tin yêu và quý trọng những gì chúng tôi đã làm trong thời gian qua. Và trên hết, chúng tôi không có bất cứ lý do gì để thỏa hiệp với những điều luật phi lý và một thể chế không có tính chính danh đã và đang kìm kẹp gần một trăm triệu người Việt Nam trong vòng nô lệ.

Bằng cách khôi phục lại phần điểm tin hàng ngày kể từ thứ 7, ngày 10-5, đặc biệt mở lại phần bình luận (comment) để tạo một diễn đàn chung, chúng tôi kêu gọi quý độc giả gần xa tiếp tục cộng tác và ủng hộ trang Ba Sàm, đồng thời phát huy tinh thần khai dân trí mà Ba Sàm đã theo đuổi trong nhiều năm qua. Ở bất cứ nơi nào và vào bất cứ lúc nào có thể, hãy mang tri thức và sự thật đến cho mọi người, đẩy bóng tối lùi xa và phá bỏ vòng nô lệ.

Đất nước ở trong tay chúng ta, đẹp đẽ và thiêng liêng. Chúng ta không thể bỏ mặc nó cho những kẻ mà ta khinh bỉ.

Đinh Ngọc Thu, Trịnh Hữu Long và các cộng tác viên