1487. NHỮNG CÁI ĐƯỢC MẤT CỦA IXRAEN TRONG CUỘC XUNG ĐỘT TẠI DẢI GADA

THÔNG TẤN XÃ VIỆT NAM

Tài liệu tham khảo đặc biệt

Thứ tư, ngày 19/12/2012

NHỮNG CÁI ĐƯỢC MẤT CỦA IXRAEN TRONG CUỘC XUNG ĐỘT TẠI DẢI GADA

TTXVN (Prêtôria 18/12)

Theo “Mạng tin Trung Đông”, một câu hỏi đặt ra về động cơ chính đằng sau cuộc tấn công mở rộng trên không, trên bộ, trên biển của Ixraen vào Dải Gada và liệu Chính quyền Ten Avíp có thể đạt được những mục đích của mình hay không, những phân tích dưới đây sẽ đánh giá những cái được và mất của Ixraen trong cuộc xung đột này.

Không thể phân tích hành vi của Ixraen tấn công vào dải Gada mà bỏ qua những vấn đề trong nước cũng như cuộc cạnh tranh giữa các đảng phái trong cuộc bầu cử sắp tới tại Ixraen. Một yếu tố khác có thể tính đến ở đây chính là diễn biến tình hình trong mối quan hệ mới giữa Ixraen-Mỹ khi sự vỡ mộng của Thủ tướng Ixraen Benjamin Netanyahu sau sự ủng hộ nhiệt tình của ông ta dành cho đối thủ đảng Cộng hòa của đương kim Tổng thống Mỹ Barack Obama, đã không đem lại kết quả. Cũng cần phải tính đến những diễn biến chính trị tại thế giới Hồi giáo trong hai năm qua, thường được gọi là sự thức tỉnh Hồi giáo hay “Mùa Xuân Arập”. Ngoài ra, chính sách cực đoan của Netanyahu tại Ixraen đã gây nên tình trạng chính phủ phải đối mặt với sự chỉ trích quyết liệt từ các đảng phái chính trị, cả ủng hộ và phản đối ông ta. Kết quả là Netanyahu bị mắc kẹt trong bế tắc và sẵn sàng làm bất cứ điều gì để thoát khỏi tình trạng này.

Một diễn biến mới trong quan hệ Mỹ-Ixraen, điều chưa từng có tiền lệ trong lịch sử quan hệ giữa hai nước trước đây, đó là lần đầu tiên các nhà lãnh đạo Ixraen đã công khai và nhiệt tình ủng hộ một ứng cử viên trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ và bất chấp sự ủng hộ của giới chức Ixraen, ứng viên đối thủ của Obama vẫn thất bại trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng. Sự ủng hộ toàn tâm của Netanyahu dành cho ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa Mitt Romney và sự thất bại của ông này trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ càng làm Netanyahu khó khăn thêm tại Ixraen. Nếu Romney thắng cử thì vị thế của Netanyahu càng được củng cố. Vì vậy, chiến thắng của Obama sẽ chỉ làm gia tăng căng thẳng quan hệ Oasinhtơn – Ten Avíp, vốn dĩ đã rất căng thẳng.

Mặc dù việc Barack Obama tái cử sẽ không làm chính sách đối ngoại của Mỹ thay đổi nhiều, đặc biệt đối với Ixraen nhưng có thể Barack Obama sẽ thực hiện một cách tiếp cận hoàn toàn mới cho cuộc xung đột giữa người Arập và Ixraen. Có lẽ Barack Obama sẽ tìm ra một giải pháp hợp lý nhất để Mỹ không phải gánh chịu cho những hành vi bất hợp lý của các chính trị gia Ten Avíp. Vì vậy, có thể Obama sẽ yêu cầu Chính quyền Ten Avíp đánh giá và điều chỉnh lại chính sách đối ngoại đối với khu vực.

Vấn đề này được thể hiện khá rõ khi Oasinhtơn không để xảy ra một cuộc xâm lược trên bộ của Ixraen đối với Gada trong cuộc chiến gần đây của Ten Avíp với Hamas. Mỹ vốn có truyền thống ủng hộ vô điều kiện chính sách của Ixraen đối với Palextin, song gần đây Obama đã thể hiện sự ủng hộ nhất định khi đưa ra cảnh báo chống lại hành vi tấn công trên bộ của Ixraen vào Dải Gada.

Dường như Ixraen đã cố gắng tấn công vào Dải Gada nhằm làm giảm sức mạnh răn đe của tất cả các nhóm Palextin thông qua việc tiêu hao sinh lực của lữ đoàn Ezzedeen Al-Qassam, một nhánh quân sự của Hamas và cũng đánh giá tiềm lực kho vũ khí của Hamas và các nhóm kháng chiến Palextin khác. Với cuộc chiến này, Ixraen cho rằng mình đã tiêu hao được tiềm lực quân sự của Hamas. Theo một số nhà phân tích, Ixraen muốn làm suy yếu một trong những nhân tố kháng chiến chống nước này tại Trung Đông khi Xyri đã bị suy yếu do những bất ổn từ bên trong nước này và giờ đây, theo quan điểm của Ixraen, Hamas đang bị suy yếu. Điều này dựa trên cơ sở một số tuyên bố trước đó rằng cuộc chiến tại Gada là sự khởi đầu một chiến lược dài và cuộc tấn công tiếp theo do Ixraen phát động sẽ nhằm vào Hezbollah và cuối cùng là Iran.

Chính phủ Ixraen tin rằng bằng hành động quân sự, với thiệt hại thấp nhất, có thể phá hủy cơ sở hạ tầng quân sự của các nhóm Palextin, ngăn chặn nguy cơ đe dọa an ninh của Ixraen. Tuy nhiên, một thực tế không thể phủ nhận rằng sức mạnh quân sự của Hamas đã áp đảo khả năng răn đe của Ixraen khi tên lửa của lực lượng này đã vượt qua sự đánh chặn của hệ thống phòng thủ “Iron Dome”, bắn trúng vào chính trung tâm thủ đô của Ixraen. Điều này chứng minh rằng Ixraen đã không có một sự hiểu biết đúng đắn về sức mạnh quân sự của người Palextin và đã bị đánh lừa bởi ảo tưởng về sức mạnh quân sự của mình.

Bất chấp những tuyên bố của Ixraen, một thực tế là hệ thống lá chắn tên lửa của Ixraen không phải là đáng tin cậy. Ten Avíp tuyên bố rằng hệ thống phòng thủ tên lửa Iron Dome đã chặn được đến 80% tên lửa từ phía Gada nhưng theo các chuyên gia quân sự, hệ thống Iron Dome cho dù là hiệu quả nhất cũng chỉ chặn được khoảng 50% số tên lửa. Sự thật là Ixraen đã phải gánh chịu tổn thất nặng nề từ phía Hamas. Trong khi Ixraen đang phải đối mặt với khủng hoảng kinh tế thì chỉ trong 8 ngày chiến tranh đã tiêu tốn của Ten Avíp khoảng 700 triệu USD, thậm chí con số đó trên thực tế còn có thể cao hơn nữa.

Bằng chứng rõ ràng là Ixraen đã thua trong cuộc chiến tranh này. Lần đầu tiên Nghị viện Ixraen đã không quyết định thành lập một ủy ban để điều tra cuộc chiến tranh dài 8 ngày này, nhưng điều này không có nghĩa chính sách cực đoan của Chính quyền Benjamin Netanyahu đã được chấp nhận và Chính quyền Netanyahu đã đạt được các mục đích của mình.

Trong số các mục tiêu mà Ten Avíp không đạt được chính là việc Ixraen đã không đánh giá chính xác sức mạnh quân sự của Hamas. Ten Avíp biết Hamas có tên lửa Fajr-5 nhưng không biết hệ thống tên lửa này có được nâng cấp hiện đại hay không. Nếu chỉ dựa trên những tuyên bố của Ixraen rằng hệ thống Iron Dome có thể đánh chặn 446 tên lửa từ phía Gada thì hệ thống phòng thủ này phải làm thế nào với số lượng tên lửa từ phía Hezbollah, theo ước tính của Ixraen là khoảng 60.000 quả. Điều này có nghĩa là cho dù hệ thống phòng thủ tên lửa này có thể hoạt động hiệu quả được đến 80% thì ít nhất cũng có 12.000 tên lửa bay vào lãnh thổ Ixraen.

Ten Avíp không thể lật đổ Chính quyền Hamas mà còn khiến cho quan hệ giữa Bờ Tây và dải Gada thêm gần gũi hơn và tạo ra một mối quan hệ thân thiết mới giữa Chính quyền Palextin và Hamas. Dấu hiệu của sự thân thiện này được thể hiện qua sự ủng hộ của Hamas với Chính quyền Palextin trong cuộc điện đàm giữa Khaled Mashal và người đứng đầu Chính quyền Palextin Mahmoud Abbas. Trong cuộc điện đàm đó, Khaled Mashal bày tỏ sự ủng hộ đối với những nỗ lực của Mahmoud Abbas nhằm thuyết phục Liên hợp quốc nâng cấp quy chế cho Palextin từ thực thể quan sát viên lên nhà nước quan sát viên.

Trong một sai lầm chiến lược khác, Ten Avíp cũng làm tăng thêm số lượng các nước trong khu vực ủng hộ Hamas, trong đó có cả Ai Cập. Một số phân tích còn cho rằng Ai Cập thậm chí còn tiến đến gần hơn việc phát động một cuộc chiến chống lại Ixraen. Sau khi Ixraen tấn công vào Gada, Ai Cập đã triệu hồi Đại sứ tại Ten Avíp, đóng cửa sứ quán và biên giới với Ixraen; triển khai quân đội tại bán đảo Sinai, phớt lờ Hiệp ước Trại David, một điều mà Ixraen chưa bao giờ hình dung đến.

Tuy nhiên, điều cần phải xem xét ở đây là kết quả của cuộc xung đột đã tăng cường tổng thể cho phương pháp tiếp cận mang tính cách mạng và thánh chiến trong khu vực. Trong những năm gần đây, một chính sách chính trị mới đã được Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đưa ra với niềm tin rằng phương pháp mới này sẽ được sử dụng để chống lại chính sách bành trướng của Ixraen. Thổ Nhĩ Kỳ đã cố gắng tận dụng tối đa làn sóng cách mạng của thế giới Arập và quảng bá ý tưởng của mình sang các nước khác. Tuy nhiên, cuộc chiến gần đây tại Gada rõ ràng thể hiện sự khủng hoảng và mâu thuẫn này. Tổng thống mới của Ai Cập Mohamed Morsi vừa phải giải quyết khủng hoảng vừa phải chịu áp lực để để quyết định cách thức tiếp cận đối với vấn đề thảm sát hàng loạt người dân vô tội Palextin. Nhiều nhà phân tích cho rằng “một cánh én không làm nên mùa Xuân”,các hoạt động ngoại giao của Morsi và Erdogan sẽ không thể giảm bớt những đau khổ của người dân Palextin. Công luận trong khu vực giờ đây cũng có nhiều đánh giá khác nhau về lý do đưa đến cuộc chiến tại Gada do lãnh đạo mỗi nước có cách tiếp cận khác nhau.

Một vấn đề mà nhiều người dân trong thế giới Hồi giáo đặt ra là khi những quốc gia Arập truyền thống và Thổ Nhĩ Kỳ đang cung cấp vũ khí, đạn dược cho các nhóm đối lập tại Xyri thì tại sao và trên cơ sở lôgích nào mà họ lại không cung cấp vũ khí cho người dân Palextin? Một số quan chức Palextin, từng ca ngợi Erdogan vì sự dũng cảm, thì giờ đây đang phải đối mặt với tình trạng tiến thoái lưỡng nan để biện minh cho hành vi nghịch lý của Thổ Nhĩ Kỳ, Arập Xêút, Cata và Ai Cập. Vì vậy, kết quả của cuộc chiến tại Gada đã đem lại sự trỗi dậy của phương pháp tiếp cận mang tính cách mạng trong chính sách đối ngoại của các nước trong khu vực. Iran và phong trào Hezbollah là ví dụ hoàn hảo của cách tiếp cận này. Chính phủ Ixraen hoàn toàn nhận thức được rằng việc tiếp tục tấn công vào Gada có thể khơi lại dòng chảy thánh chiến tại Trung Đông. Vì vậy, đây là một lý do tại sao Ixraen chấp nhận lệnh ngừng bắn với Palextin.

Ở mức độ nào đó, việc đạt được các thỏa thuận để giải quyết cuộc khủng hoảng hiện nay tại Dải Gada là một vấn đề hóc búa trong những vấn đề khó khăn tại Trung Đông, vấn đề này càng trở nên khó khăn hơn nếu chỉ được giải quyết bằng những chính sách cũ trong quá khứ.

Mỹ và các cường quốc khác nên hiểu rằng cân bằng quân sự tại Trung Đông không thể được giải quyết mà không có sự hiện diện tích cực của tất cả các cường quốc trong khu vực. Có lẽ một trong những mục tiêu của cuộc tấn công gần đây của Ixraen vào Dải Gada là nhằm phá hoại, trì hoãn hay làm lu mờ về khá năng đối thoại giữa Iran và Mỹ. Tuy nhiên, dường như cuộc khủng hoảng tại Gada đã chứng minh cho Tổng thống Barack Obama thấy Mỹ cần hợp tác chặt chẽ hơn với Iran khi những dấu hiệu về các cuộc nổi dậy và thánh chiến đang xụất hiện tại khu vực. Sự giúp đỡ của Iran có thể hỗ trợ Oasinhtơn giải quyết một số vấn đề nhất định tại khu vực, trong đó có cả cuộc khủng hoảng đang tiếp diễn tại Xyri và Gada./.