HỌC VIỆN NGOẠI GIAO
Quan hệ nội khối ASEAN và tranh chấp biển Đông: tác động tới tiến trình DOC/COC và đề xuất ZoPFFC1
Tài liệu tham luận tại Hội thảo Khoa học Quốc tế lần thứ ba, chủ đề “Biển Đông: Hợp tác vì an ninh và phát triển trong khu vực”, do Học viện Ngoại giao và Hội Luật gia Việt Nam tổ chức tại Hà Nội, ngày 4-5 tháng 11 năm 2011
Tiến sỹ Ian Storey
Nghiên cứu cao cấp, Viện nghiên cứu Đông Nam Á, Xinh-ga-po
Bên cạnh thái độ không hợp tác từ phía Trung Quốc, việc quản lý xung đột và giải quyết tranh chấp tại Biển Đông đang bị chính những vấn đề trong nội khối ASEAN cản trở, đặc biệt là phương thức đồng thuận. Do Biển Đông đóng vai trò sống còn đối với sự thịnh vượng kinh tế và an ninh lương thực với Đông Nam Á, các quốc gia thành viên ASEAN cũng có lợi ích không thể chối cãi đối với vấn đề ổn định và việc giải quyết tranh chấp biển một cách hoà bình. Nhưng ASEAN chưa thể hiện lập trường đối với yêu sách của cả bốn quốc gia thành viên cũng như không công nhận tính hợp lý của yêu sách do Trung Quốc đưa ra. Trong khi Việt Nam và Phi-líp-pin đang ủng hộ một Bộ Quy tắc ứng xử cho Biển Đông, thì Trung Quốc tỏ ra miễn cưỡng với việc theo đuổi một Bộ Quy tắc như vậy. Đây chính là trở ngại lớn. Đề xuất của Phi-líp-pin về việc đưa Biển Đông trở thành một khu vực Hoà bình, Tự do, Hữu nghị và Hợp tác (ZoPFFC) cũng là một vấn đề gây nhiều tranh cãi do sự phản đối từ Bắc Kinh, và cũng bởi đề xuất đó đòi hỏi ASEAN phải tỏ rõ thái độ đối với yêu sách bành trướng của Trung Quốc. Nói tóm lại, triển vọng hiện thực hoá COC và ZoPFFC vẫn chưa có dấu hiệu sáng lạn.